Dieta ketogeniczna i ketoza

Moda na tłuszcze
Moda na dietę ketogeniczną trwa już od dobrych kilku lat. Ten model żywienia swoją popularność zawdzięcza dość nietypowej zasadzie, dotyczącej drastycznego zwiększenia podaży pewnego makroskładnika, który w przypadku większości diet jest  ograniczany, czyli…tłuszczu.

Dieta ketogeniczna, potocznie nazywana „dietą keto” opiera się na zwiększeniu udziału tłuszczy w jadłospisie, z jednoczesnym umiarkowanym spożyciem białka i znacznym ograniczeniem węglowodanów. To właśnie węglowodany w standardowej diecie stanowią główne źródło energii, której nadmiar zostaje przekształcany w tłuszcz i odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej.

W sytuacji, gdy węglowodany są wyeliminowane z jadłospisu, organizm, który musi poszukać go gdzie indziej, zaczyna przemieniać tłuszcze w ciała ketonowe i tym samym wchodzi w stan tak zwanej ketozy.

Dobroczynne skutki ketozy
Dieta ketogeniczna początkowo była stosowana jako dieta lecznicza. Jej koncepcja powstała ponad sto lat temu, podczas poszukiwań skutecznej metody leczenia takich schorzeń, jak epilepsja, choroba Parkinsona i Alzheimer. W czasie prowadzenia badań nad terapią lekoopornej padaczki odkryto, że ketozę można osiągnąć nie tylko poprzez głodówki, ale również w znacznie łatwiejszy, mniej inwazyjny dla organizmu sposób - rygorystycznie ograniczając węglowodany. W ciągu kolejnych lat zainteresowanie dietą ketogeniczną i ketozą rosło, a ich temat był interpretowany na różne sposoby, zarówno w środowisku specjalistów - lekarzy, dietetyków, jak i sportowców oraz osób, które zwyczajnie interesują się niestandardowymi modelami żywienia.

W stanie ketozy organizm pobiera energię z ciał ketonowych, a nie z węglowodanów, które są jego naturalnym paliwem podczas standardowej diety Innymi słowy: organizm zaczyna spalać tłuszcz. Dlatego na dążenie do stanu ketozy decydują się między innymi osoby, które chcą zredukować swoją masę i poprawić sylwetkę. To, czy organizm znajduje się w stanie ketozy można sprawdzić dzięki badaniom stężenia ciał ketonowych we krwi lub rozpoznać samemu. Symptomy, które świadczą o ketozie to między innymi uczucie sytości i mniejszy apetyt,  częste oddawanie moczu, osłabienie mięśni, wynikające  z wyłączenia węglowodanów z jadłospisu, problemy trawienne lub owocowy zapach z ust, który jest efektem podwyższonego stężenia ketonu. Ciała ketonowe często okazują się lepszym i wydajniejszym paliwem dla komórek organizmu, więc dla wielu osób przejście w stan ketozy wiąże się ze wzrostem energii.

Dyskusja wokół keto
Kontrowersyjność wokół tematu diety ketogenicznej oraz stanu ketozy jest spowodowana przede wszystkim nieporządnymi objawami, które wynikają ze źle skomponowanego, nieprzemyślanego jadłospisu oraz niewystarczającej wiedzy w tym temacie. Niewłaściwe stosowanie diety keto może skutkować takimi problemami, jak zwiększenie poziomu cholesterolu, spadek energii i nastroju,

Często pojawiają się również pytania na temat tego, czy dieta ketogeniczna jest bezpieczna dla mózgu, który czerpie niezbędną do sprawnego działania energię z glukozy.

Chociaż mózg składa się przede wszystkim z tłuszczu i wody, to jest organem, który, podobnie jak nerki, serce i czerwone krwinki, do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje glukozy. Gdy nasz organizm wchodzi w stan ketozy, czyli nie ma dostępu do energii pochodzącej węglowodanów, mózg wytwarza niezbędną glukozę właśnie z ciał ketonowych. - tłumaczy dr Joanna Podgórska, Doktor nauk biologicznych w dyscyplinie biochemia w podcaście Pomelo Health Podcast.

Jadłospis ketogeniczny
Podstawę diety ketogennej powinny stanowić wysokiej jakości, nieprzetworzone mięsa, owoce morza i ryby, które są źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, jaja, nabiał, orzechy, pestki nasiona i zdrowe tłuszcze roślinne i zwierzęce. Ważną rolę odgrywają w niej również niskowęglowodanowe warzywa i owoce, na przykład papryka, kalafior, brokuł, maliny lub jagody. W związku z dużą przewagą  produktów odzwierzęcych w jadłospisie diety keto, warto też suplementować błonnik.

– Stan ketozy może zostać przerwany nawet przez niewielką ilość cukru. Na diecie keto niedozwolone są nie tylko wszelkie słodycze, lecz także te produkty, które nie od razu kojarzą się z cukrem, na przykład sosy na bazie majonezu. Należy unikać również skrobi, która znajduje się między innymi w ryżach, pieczywie, makaronach, kaszach czy ziemniakach oraz bogatych w węglowodany i naturalne cukry warzyw i owoców, na przykład dyni, jabłek, batatów, buraków, bananów i śliwek. – tłumaczy Katarzyna Lechnik, dietetyczka cateringu Pomelo.

Dietę ketogeniczną warto wprowadzać stopniowo, tak by organizm miał szansę przyzwyczaić się do nowych „warunków” i zaczął wykorzystywać ketony jako źródło energii. Zmiana stanu metabolicznego to spore wyzwanie, więc dla niektórych pierwsze tygodnie na diecie keto mogą być trudne. Niewykluczone, że w okresie adaptacji pojawią się efekty uboczne, spowodowane rygorystycznym ograniczeniem węglowodanów. Po 2-4 tygodniach , gdy organizm przestawi się na nowe paliwo, samopoczucie powinno się poprawić. Dodatkowo, niektóre negatywne skutki ketozy można zmniejszyć lub nawet całkowicie wyeliminować, na przykład pijąc więcej wody lub dodając więcej soli do potraw, tak by uzupełniać elektrolity.

Kluczem do sukcesu na diecie ketogenicznej, tak jak podczas stosowania każdego niekonwencjonalnego modelu żywienia, jest prawidłowo zbilansowany i różnorodny jadłospis, który, pomimo wyeliminowania wielu produktów, dostarczy organizmowi niezbędnych mikroskładników.

Menu diety ketogenicznej znalazło się również wśród wariantów cateringu dietetycznego Pomelo. Skomponowane przez specjalistów posiłki są  urozmaicone i bogate w pełnowartościowe tłuszcze i białka. Jadłospis ketogeniczny od Pomelo pomaga w zdrowy i bezpieczny sposób wytrwać na diecie niskowęglowodanowej i dzięki temu skutecznie osiągnąć pozytywne efekty ketozy.

Przykładowe menu na diecie ketogenicznej od cateringu Pomelo:

Śniadanie:
Omlet królewski z jarmużem, MIX sałat, pomidory cherry, papryka, oliwki, suszone pomidory, papryczka jalapeno z serkiem

II Śniadanie:
Krem cebulowy z chipsami z salami

Obiad:
Orientalna wieprzowina smażona z warzywami + surówka koperkowa

Podwieczorek:
Keto deserek z mascarpone i wiórkami kokosa z musem jagodowym

Kolacja:
Podudzia „jalapeno” na musie kalafior-curry, surówka z czerwonej kapusty, plastry grillowanego boczku.

Fot. Pomelo
Informacja prasowa