„Faraon” - recenzja

Warszawskie wydawnictwo MG, specjalizujące się w wydawaniu klasyki, zasłużyło na pochwałę za konsekwentne i mądre wznowienia arcydzieł polskich i światowych. Książki MG utrzymane w charakterystycznej szacie graficznej, wyróżniają się znacząco na rynku księgarskim, zalanym tandetnymi broszurkami szczycącymi się „opracowaniami” lektur szkolnych. Na tym tle, starannie wydane, opatrzone drobiazgową redakcją i dopracowaną korektą, pozycje MG błyszczą, jak kamień szlachetny.

Do grona pisarzy wydawanych na nowo dołączył Bolesław Prus, niedawno do księgarń trafiła „Lalka”, a teraz „Faraon”. Historia Ramzesa XIII doskonale znana jest choćby z filmu Jerzego Kawalerowicza. Gorąco jednak zachęcam do sięgnięcia po książkę Prusa, by móc docenić doskonałość prozy, tak uniwersalnej i dającej się odczytać na wiele sposobów.

Młody faraon walczący z kapłanami, to historia jak najbardziej współczesna. Pod kostiumem starożytności kryje się opowieść o niemożności wyrwania się z układów pętających nawet największych, słabości wobec wszechobecnej korupcji i porządku pilnowanego przez wiernych jego wyznawców. Faraon, istota zdawałoby się boska, jest tylko marionetką w rękach kapłanów, przekonanych o swoich racjach i gotowych dla nich zabijać. Uwikłany w historię, nawet tak charyzmatyczny i postępowy człowiek, jak bohater Prusa nie jest w stanie zwalczyć starego porządku. Machinacje polityczne sprawiają, że wystąpienie przeciw kapłanom skazane jest na porażkę. Władza w rękach młodego Ramzesa XIII jest tylko ułudą, wszelkie jego poczynania są bagatelizowane, niszczone w zarodku lub wyśmiewane.

Powieść Prusa, to nie tylko doskonała powieść polityczna, ale także pierwszorzędnie nakreślona opowieść, w której miłość, historia i ekonomia splatają się w jedną, spójną całość. Wplatane w narrację autentyczne teksty starożytne dowodzą starannego badania źródeł, przez co Egipt kreślony piórem XIX-wiecznego pisarza porusza drobiazgowymi opisami i wiernością historyczną.

„Faraon” jest wciągającą i gorzką opowieścią o trwałym przesłaniu w niezwykle kunsztownej oprawie, prawdziwą literacką ucztą.

Małgorzata Tomaszek
(malgorzata.tomaszek@dlalejdis.pl)

Bolesław Prus, „Faraon”; MG; Warszawa 2015