Gniazdownicy w Polsce

Tym określeniem nazywamy osobę w wieku 25-34 lat, która mieszka z rodzicami oraz nie posiada współmałżonka ani dzieci, nie wliczając rozwodników i wdowców.

Badacze obserwują w Polsce wyraźne zmiany demograficzne dotyczące tworzenia i jej rozwoju - w ciągu ostatnich 30 lat średnia wieku dla nowożeńców wzrosła o ponad 5 lat, o tyle samo również wzrósł średni wiek, w którym kobiety rodzą swoje pierwsze dziecko. Poziom gniazdownictwa jest wyższy niż statystyczna średnia w Unii Europejskiej i wszystko wskazuje na to, że będzie on dalej wzrastał.

W lutym 2021 roku Urząd Statystyczny w Warszawie, korzystając z doświadczeń Ośrodka Administracyjnych Źródeł Danych oraz Mazowieckiego Ośrodka Badań Regionalnych udostępnił pracę o pokoleniu polskich gniazdowników. Według przeprowadzonych badań w 2018 roku 36% dorosłych w wieku od 25 do 34 lat mieszkała z rodzicami, w większości są to mężczyźni. Niewiele osób z tej grupy kontynuuje swoją edukację, bo zaledwie 7%, ale dwóch na trzech gniazdowników pracuje, najczęściej na umowę o pracę w pełnym wymiarze godzin. Nie zmienia jednak to faktu, że problemem w usamodzielnieniu się osób młodych w naszym kraju są dochody - 60% gniazdowników nie posiadało żadnego dochodu bądź otrzymywało średni miesięczny dochód poniżej stawki minimalnej. Kolejnym równie istotnym powodem braku możliwości usamodzielnienia się tej grupy społecznej jest konieczność opieki nad rodzicami. Ciekawym wynikiem badania było również potwierdzenie dziedziczenie braku aktywności ekonomicznej, czyli mówiąc prościej - jeśli nasi rodzice są bezrobotni, tym większe prawdopodobieństwo, że i my będziemy w przyszłości nieaktywni zawodowo. Usamodzielnienie się stanowi szczególny problem, w rodzinach, w których gniazdownik nie pracuje, a jego rodzice są także bezrobotni lub w wieku poprodukcyjnym. W 2018 roku sytuacja ta dotyczyła ponad 15% z nich.

Największy odsetek gniazdowników występował w województwach warmińsko-mazurskim i świętokrzyskim, natomiast najniższy w województwach pomorskim i mazowieckim. Warto również zaznaczyć, że gniazdownictwo częściej występuje w gminach przygranicznych w szczególności w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim. Gminy znajdujące się w obszarze największych polskich miast oraz Kaszuby to miejsca z najniższą wartością badanego zjawiska.

Wnioski z przeprowadzonego badania nasuwają się same, w dużej mierze przyczyną wysokiego odsetku Gniazdowników w naszym kraju jest sytuacja ekonomiczna. Mimo pracy na pełen etat, utrzymanie się za otrzymywaną pensję graniczy z niemożliwością, nie wspominając już o tym, aby mieć wówczas wystarczająco środków, aby wesprzeć rodziców – zwłaszcza jeśli są oni w wieku poprodukcyjnym bądź chorują.

Joanna Adamski
(joanna.adamski@dlalejdis.pl)

<sup>Źródło: Pokolenie gniazdowników w Polsce, Urząd Statystyczny w Warszawie

Fot. freepik.com</sup>