Jeż - kolczasty przyjaciel w ogrodzie

To małe zwierzątko jest przede wszystkim tępicielem owadów oraz szkodników np. ślimaków. Tak naprawdę ten kolczasty, sympatyczny pupil nie powoduje żadnych szkód wśród roślin. Co więcej, jest tak sympatyczny i powszechnie lubiany, że u każdego potrafi wywołać uśmiech. W Anglii istnieje także towarzystwo, które zajmuje się ochroną jeży.

Oto jeż
Kolce i zwijanie się w kolczastą kulkę w obliczu niebezpieczeństwa to najbardziej charakterystyczne cechy, o których wie nawet małe dziecko. Jeż jest największym przedstawicielem ssaków owadożernych oraz jednym z nielicznych, których włosy na grzbiecie przekształciły się w kolce. W Polsce występuje przede wszystkim jeż europejski. Jeż osiąga około 30 cm długości, przy masie ciała do 1 kg. Zwykle żyje 8-10 lat. Gdy wyczuje zagrożenie, momentalnie zwija się w kulkę, strosząc kolce długości około 2 cm. Jest to niezwykle cenne zachowanie obronne, które potrafi odstraszyć nawet duże drapieżniki, ale kolce jeża to nie tylko same zalety. Ich wadą, w połączeniu z jego krótkimi nóżkami, jest fakt iż utrudniają mu w znacznym stopniu higienę i dokładne oczyszczenie ciała, dlatego jeż może być nosicielem pcheł.

Jeż drapieżnik
Jeż jest typem samotnika. Zwykle zamieszkuje brzegi lasów o gęstym, dość suchym podszyciu, ale często możemy go spotkać w pobliżu zabudowań gospodarskich, na obrzeżach wsi i miast, w ogrodach i parkach. Co je jeż? Na pewno nie jabłka czy innego rodzaju owoce. A taki właśnie obrazek często występuje w książeczkach dla dzieci. Skąd ten pomysł? Jeże żyją w lasach, gdzie występują liczne drzewa i krzewy. Zapewne niejednokrotnie, układając się do snu, brudzą sobie kolczaste futerko resztkami liści, owoców, a nawet grzybów, które nabijają się na igły. Być może właśnie w takim anturażu ujrzał jeża jakiś rysownik i uznał, że jest to idealny motyw do ilustracji dla dziecięcych bajek. Tymczasem prawda jest taka, że jeże są drapieżnikami, żywią się przede wszystkim owadami, dżdżownicami, ślimakami i innymi drobnymi kręgowcami. Wszystkim tym, co jest szkodnikiem i wrogiem warzyw i owoców w ogrodzie.

Uważaj na jeża!
Ten futerkowy, sympatyczny zwierzak jest typem nocnym. Śpi za dnia, zaś dopiero w nocy żeruje. Jeśli spotkamy jeża w porze zmierzchu lub nocą, powinniśmy zostawić go w spokoju. Najlepiej, jeśli nie będziemy się do niego zbliżać i hałasować, ponieważ spłoszony na pewno zwinie się w kulkę. Niewiele osób wie, że chwytanie jeży jest prawnie zabronione. Pomóc możemy im jedynie wtedy, gdy zwierzę jest w niebezpieczeństwie, np. narażone na rozjechanie przez samochód. W takiej sytuacji możemy przenieść jeża w najbliższe, bezpieczne miejsce, używając do tego rękawic lub szmaty. Zostawić i oddalić się. Taka procedura w zupełności wystarczy, bo mimo dobrych chęci łatwo można zaszkodzić. Kiedyś ludzie często zabierali jeże do domu właśnie po to, by w ten sposób pozbyć się uciążliwych insektów. Jeże łatwo się oswajają, reagują nawet na pewne sygnały opiekunów (stukanie, pukanie). W niewoli są jednak bardzo nieszczęśliwe, żyją dużo krócej, starają się uciec. Dzisiaj na szczęście ten proceder nie jest już taki popularny. Pamiętajmy, że w Polsce zwierzęta te podlegają ścisłej ochronie.

Joanna Sieg
(joanna.sieg@dlalejdis.pl)

^{Fot. sxc.hu}