Koszerność to reguły obowiązujące w prawie żydowskim, które ściśle określają produkty dozwolone do spożycia. Reguły te ujmują również warunki, w jakich produkty te powinny być produkowane i spożywane. Zasady koszerności zawarte są w Torze, czyli pierwszych pięciu księgach Biblii, które stanowią najważniejszy tekst objawiony w judaizmie. Są one ściśle przestrzegane przez ortodoksyjnych Żydów.
Mięso dopuszczone do spożywania, czyli koszerne, musi pochodzić od ssaków mających „rozszczepione kopyto” i przeżuwających, czyli np. krowy, kozy, owce, jelenie. Do koszernego mięsa zalicza się także te pochodzące stworzeń wodnych mających płetwy i łuski (dorsz, karp, flądra, łosoś, tuńczyk), a także niektórych gatunków ptaków (kurczak, indyk, kaczka oraz gęś). Do żywności koszernej zalicza się także: mleko i jaja pochodzące od zwierząt, których mięso jest koszerne oraz miód. Jeśli chodzi o owoce, które uważane są za koszerne, to te pochodzące z drzew mających co najmniej trzy lata.
Główną zasadą koszerności jest to, aby produkty mięsne nie były spożywane razem z produktami mlecznymi, a posiłki te powinna dzielić kilkugodzinna przerwa - standardowo jest to sześć godzin. Zasada ta nakazuje również używania do gotowania dwóch osobnych kompletów garnków, naczyń i innych sprzętów kuchennych. Natomiast z mięsem i produktami mlecznymi swobodnie łączyć można jarzyny, owoce, zboża, bakalie, jajka (zakazane są jajka z drobinkami krwi) w różnych kombinacjach.
Zasada koszerności jasno mówi, że wykluczone jest spożywanie zwierząt padłych ani ze skazą, a z ciała należy usunąć jak największą ilość krwi poprzez namaczanie i solenie. By mięso było koszerne, musi ono pochodzić z uboju, którego zasady są ściśle określone. Wykfalifikowany rzezak (szojchet) ostrym nożem, sprawnym ruchem przecina żyły i tętnice szyjne zwierzęcia oraz przełyk i krtań, bez wcześniejszego ogłuszania. W ostatnich latach coraz częściej ubój rytualny traktowany jest jako niehumanitarny. Coraz więcej krajów zabrania stosowania tego typu praktyk.
Ortodoksyjni Żydzi piją głównie wino. Aby mogło być uznać za koszerne, w trakcie jego produkcji trzeba przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim musi być ono wykonywane przez Żydów religijnych, ale nie mogą to być kobiety. Dotyczy to całego procesu powstawania - zarówno dbania o krzewy, jak i zbiorów i butelkowania. Poza tym oprócz krzewów nie można uprawiać innych roślin, a winogrona można zbierać dopiero od czwartego roku owocowania krzaków. Kiedy wino będzie gotowe, pewną, małą jego porcję należy wylać, a co siódmy rok winnica powinna odpoczywać. Co więcej, wszystkie urządzenia wykorzystywane do jego produkcji powinny być wykorzystywane tylko i wyłącznie do koszernego wina.
Jeśli chodzi o wódkę, to czysta wódka bez dodatków smakowych czy barwników, produkowana ze zboża lub ziemniaków z założenia jest koszerną wódką.
Klaudia Kwiatkowska
(klaudia.kwiatkowska@dlalejdis.pl)
Fot. freepik.com