„Krajobraz strachu” – recenzja

To prawda, że strach ma wielkie oczy i kiedy się czegoś boimy, nasze źrenice się rozszerzają. Przy okazji uwalniają się wtedy hormony, serce i oddech przyspieszają, a ciało osiąga stan „uciekaj lub walcz”. Zwierzęta odczuwają na co dzień olbrzymi stres: w mieście wywołuje go hałas, światło i zanieczyszczenie powietrza, a w lasach wycinka drzew, polowania i wysokie temperatury. Strach i stres towarzyszą wszystkim organizmom na Ziemi, emocje te od początku istnienia pełniły funkcję adaptacyjną. Pozwalały one na lepsze przystosowanie się do zmieniających się warunków. Bo czy ze strachu można dbać o linię? Albo czy inteligencja pomaga w radzeniu sobie ze stresem? Dlaczego jedne ze zwierząt nieruchomieją ze strachu, a inne uciekają? Czym są np. „duchy drapieżników” i czy strach jest zapisany w DNA?

Środowisko życia może być przyczyną stresu, czego doświadczamy my sami, nie inaczej jest w przypadku ptaków. Ptaki wymieniają między sobą ważne informacje. Każdy osobnik inaczej reaguje na stres, a lepiej radzą sobie z nim osobniki starsze. Ptaki muszą radzić sobie obecnie z coraz większą ilością zagrożeń, takimi jak światło czy nowe wynalazki techniki. Książka została podzielona na jedenaście rozdziałów. Na początku dowiemy się, czym jest strach, czego boją się ptaki, jak strach i stres kształtują otoczenie. Kolejne rozdziały to dawka wiedzy na temat wpływu strachu na rozmnażanie, o żerowaniu w stresie i reakcjach na brak pokarmu i wpływu środowiska na ptaki. Dalsze rozdziały dotyczą m.in. tego, kto boi się bardziej, komunikacji w sytuacji zagrożenia, strachu w obliczu nowości. Ostatnie rozdziały z kolei dotyczą tego jak wykorzystywać strach, aby ratować ginące gatunki oraz jak stres wpływa na wędrówki ptaków.

„Krajobraz strachu” pozwoli nam lepiej zrozumieć otaczający nas świat. Wiele ptasich zachowań stanie się dla nas zrozumiałych, przez co możliwa będzie ich ochrona. Jest to bardzo ważne dla przyszłości naszej planety. Do napisania książki autor wykorzystał wiele najnowszych publikacji naukowych. Nie należy jednak bać się ilości przypisów czy naukowego stylu tej książki.

Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)

Adam Zbyryt, „Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt”, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2021.