Najmłodsi motorem napędowym kolejnej fali pandemii?

Powrót do szkoły równoznaczny z kolejną falą pandemii?
W Polsce akcja szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 w grupie wiekowej 12‑17 lat jest zaawansowana zaledwie w 29%. Tymczasem początek roku szkolnego i powrót dzieci do szkół zbliżają się wielkimi krokami, a w Europie i USA coraz większym problemem okazuje się wzrost liczby zakażeń koronawirusem właśnie wśród najmłodszych. Wraz z sezonem jesiennym możemy się też spodziewać wzmożonych infekcji na grypę czy bakteryjne zakażenia górnych dróg oddechowych.

Do tej pory wydawało się, że dzieci są mniej podatne na zakażenia wirusem SARS-CoV-2, a jeśli już zachorują, to nie odczuwają długofalowych, negatywnych skutków COVID-19. Sytuacja zmieniła się, kiedy pojawił się wariant Delta. Lekarze wskazują, że właśnie ten wysoce zaraźliwy wariant koronawirusa jest przyczyną zwiększonej liczby hospitalizacji wśród najmłodszych i częstszego występowania zespołu pocovidowego (PIMS – wieloukładowy zespół zapalny), który może się łączyć nawet z poważnym uszkodzeniem płuc.

Ponad 5 mln dzieci, które mogą zarażać
Wariant Delta wirusa SARS-CoV-2 został uznany przez Światową Organizację Zdrowia za wariant budzący obawę (VOC – Variant of Concern). Oznacza to, że charakteryzuje się wyższą zdolnością transmisji niż wcześniejsze mutacje wirusa i nieco lepszą odpornością na szczepionki oraz może skutkować cięższym przebiegiem choroby1. Mimo tego zakażenia tym wirusem i ciężki przebieg COVID-19 w znacznym stopniu ograniczają szczepionki.

Tymczasem do tej pory w Polsce młodzieży z grupy wiekowej 12-17 lat podano 1,3 mln dawek szczepionki przeciwko wirusowi SARS-CoV-22. Wynika z tego, że dwie dawki szczepionki otrzymało maksymalnie 0,65 mln osób w tym wieku, a według danych statystycznych w 2019 r. grupę tę tworzyło ponad 2,2 mln osób3. Można zatem przyjąć, że akcja szczepień wśród dzieci i młodzieży w wieku 12-17 lat jest zaawansowana w zaledwie 29%, a ponad 1,5 mln osób z tej grupy wiekowej jest znacznie narażona na zachorowanie na COVID-19 i może zarażać innych. Dodatkowo minimalny wiek, w którym według zaleceń Europejskiej Agencji Leków (EMA – European Medicines Agency) można przyjąć szczepionkę, to 12 lat. Pozostaje zatem niemal 3,6 mln grupa najmłodszych w wieku 3‑11 lat, która nie została zaszczepiona4. To kolejna, liczna grupa stanowiąca swego rodzaju rezerwuar wirusa SARS-CoV-2.

Okres szkolny łączy się z natężeniem kontaktów między najmłodszymi, ale nie tylko – dzieci wracają ze szkoły do domów, odwiedzają też swoich dziadków, przebywają z kolegami spoza środowiska szkolnego. Ze względu na małą wyszczepialność dzieci i młodzieży w wieku 12-17 lat i niemożność szczepień dzieci poniżej 12. roku życia będzie to skutkowało wzrostem zakażeń w populacji samych dzieci, ich niezaszczepionych rodziców i dziadków. Każdy, kto jest niezaszczepiony – w tym również dzieci – jest bardziej narażony na zachorowanie. Nie oznacza to oczywiście, że szczepionka chroni nas w 100% przed zakażeniem koronawirusem, ale jest jedną z najskuteczniejszych metod prewencyjnych. Poza tym powinniśmy utrzymywać dystans społeczny i przestrzegać podstawowych zasad higieny – myć ręce, a kiedy nie mamy dostępu do wody – dezynfekować dłonie. Wysyłając dzieci do szkoły, powinniśmy im zapewnić bezpieczeństwo, używając dostępnych środków prewencyjnych – mówi Waldemar Ferschke, lekarz epidemiolog i wiceprezes spółki MEDISEPT.

Przykład Izraela, w którym po wyszczepieniu znacznej części społeczeństwa w mniejszym stopniu egzekwowano przestrzeganie zasad sanitarnych, pokazuje, jak dużą rolę odgrywają działania prewencyjne. Tuż po zniesieniu restrykcji liczba zachorowań zaczęła wzrastać lawinowo i wybuchały ogniska zakażeń, w tym jedno w szkole, w której uczeń mający wcześniej kontakt z osobą chorą na COVID-19 zaraził następnie 20 innych dzieci. W ostatni wtorek w Izraelu odnotowano najwyższą dobową liczbę zakażeń od stycznia. Trwa też akcja szczepień trzecią dawką szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 (również osób powyżej 30. roku życia), m.in. ze względu na transmisję zakażeń przez dzieci.

Grypa w natarciu?
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że co roku na grypę choruje 5-15% populacji. Wirus grypy najczęściej jest przenoszony przez dzieci i to właśnie najmłodsi (5-9 lat) najczęściej zapadają na tę chorobę5.

Zakażenie wirusem grypy następuje drogą kropelkową – kiedy dziecko kicha wydala do powietrza małe ilości wirusa, zarażając innych. Wirus może również osiadać na powierzchniach, np. zabawkach, tabletach, szkolnych ławkach czy przyborach, a następnie – kiedy dziecko dotyka zainfekowanego przedmiotu i okolic swoich ust, nosa czy oczu – przenikać do organizmu.

Natężenie kontaktów między dziećmi w szkołach i sezon jesienno-zimowy sprzyjają  transmisji bakteryjnych i wirusowych zakażeń górnych dróg oddechowych, w tym grypy, czy zakażeń pneumokokowych. Można jednak zauważyć, że w ubiegłym roku obostrzenia epidemiologiczne – zachowanie dystansu społecznego, noszenie maseczek, stosowanie dezynfekcji oraz wzmożone przestrzeganie zasad higieny – znacząco wpłynęły na spadek liczby odnotowanych chorób zakaźnych, w tym przypadków grypy. Co ciekawe równocześnie drastycznie spadła liczba zakażeń przewodu pokarmowego z biegunką, których główną przyczyną jest niedostateczna higiena rąk – wyjaśnia epidemiolog Waldemar Ferschke.

W świetle danych przedstawionych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. na grypę zachorowało 3 164 446 osób, podczas gdy w analogicznym okresie roku 2019 odnotowano 4 790 033 przypadki. Zachorowalność na grypę zmniejszyła się zatem o niemal 34%. W tym samym czasie znacznie spadła też liczba wirusowych zakażeń jelitowych wywołanych przez norowirusy – o niemal 74%6. Jak wskazują aptekarze, w 2020 r. równocześnie zmniejszyła się sprzedaż leków przeciwbiegunkowych, w tym antybiotyku stosowanego m.in. w leczeniu biegunek.

Przed rozpoczęciem roku szkolnego powinniśmy zwrócić uwagę naszego dziecka na to, jak ważne jest przestrzeganie zasad higieny w kontekście rozprzestrzeniania się zarazków, które mogą powodować choroby. Kiedy dziecko ma dostęp do bieżącej wody, usunięcie przejściowej mikroflory przy użyciu mydła to najprostszy sposób zadbania o zdrowie. W pozostałych przypadkach warto zaopatrzyć pociechę w środek do dezynfekcji dobrej jakości – najlepiej w standardzie medycznym. W miejscach użyteczności publicznej – urzędach czy właśnie szkołach – często mamy do czynienia z dezynfektantami niskiej jakości, które negatywnie wpływają na skórę, a swoim mocno alkoholowym zapachem zniechęcają najmłodszych. Tymczasem preparaty w standardzie medycznym są produkowane z wysokiej jakości alkoholu, zatwierdzonego przez międzynarodowy organ – European Chemicals Agency. Przechodzą też laboratoryjne badania skuteczności na poszczególnych szczepach patogenów chorobotwórczych oraz testy dermatologiczne – wiemy więc, że są i skuteczne, i bezpieczne dla skóry najmłodszych. W przypadku dzieci dobrze sprawdzają się chusteczki do dezynfekcji, wygodne w użyciu. Dbanie o higienę – mycie i dezynfekowanie rąk – to jeden z najprostszych i przy tym efektywnych sposobów na zminimalizowanie ryzyka zakażenia np. wirusem SARS-CoV-2 czy bakteriami powodującymi infekcje lub zatrucia pokarmowe – podsumowuje epidemiolog Waldemar Ferschke.

1 https://www.who.int/en/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants/ (dostęp: 23.08.2021).
2 Liczba wykonanych szczepień wg wieku za: https://www.gov.pl/web/szczepimysie/raport-szczepien-przeciwko-covid-19?fbclid=IwAR1c2L7rc0o3UANr9rr2NEIqEn6CpXdghbAzZvjIPVJaq2RAK9dTymlaMi0 (dostęp: 23.08.2021).
3 Na podstawie: GUS, Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2019/2020, Warszawa-Gdańsk 2020, s. 25.
4 Tamże.
5 https://www.euro.who.int/en/health-topics/communicable-diseases/influenza/data-and-statistics; https://www.who.int/teams/health-product-policy-and-standards/standards-and-specifications/vaccines-quality/influenza (dostęp: 26.08.2021).
6 Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH, Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w Polsce od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. oraz w porównywalnym okresie 2019 r., http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2020/INF_20_12B.pdf (dostęp: 26.08.2021).

Fot. Medisept
Informacja prasowa




Społeczność

Newsletter

Reklama



 
W tej witrynie stosujemy pliki cookies. Standardowe ustawienia przeglądarki internetowej zezwalają na zapisywanie ich na urządzeniu końcowym Użytkownika. Kontynuowanie przeglądania serwisu bez zmiany ustawień traktujemy jako zgodę na użycie plików cookies. Więcej w Polityce Cookies. Ukryj komunikat