„Następne życie” –recenzja

„Następne życie” to literacki debiut Atticusa Lisha. Autor mieszka i tworzy w Ameryce. Jego książka zaraz po wydaniu otrzymała kilka nagród literackich. Została uznana za bezkompromisową współczesną powieść o miłości w dużym mieście, które nie ułatwia życia zakochanym bohaterom. Nie ma w niej miejsca na sentymenty, a ludzie muszą radzić sobie w niesprzyjającym świecie pełnym smutku i samotności.

Główną bohaterką powieści jest Zou Lei, która mieszka w Nowym Jorku. Ociera się o margines społeczny, ponieważ jest nielegalną imigrantką. Podejmuje wszelkie próby przetrwania. Walczy o dobre życie. Przyjmuje każdą pracę, nawet w chińskiej restauracji w niebezpiecznej dzielnicy. Mieszka w brudnym, przeludnionym pensjonacie. Kolejny bohater to Brad Skinner. Zmaga się z wieloma rozczarowaniami i psychiczną traumą po trzykrotnym pobycie na wojnie w Iraku. Autostopem zmierza do Nowego Jorku z nadzieją, że zacznie układać swoje życie od nowa. Ścieżki Zou i Brada niespodziewanie się łączą. Zakochani uzupełniają się wzajemnie i musza stawić czoła wielu przeciwnościom losu. Tworzą nieprawdopodobną historię.

Akcja powieści toczy się w Stanach Zjednoczonych, na Bliskim i Dalekim Wschodzie. Odnosi się do prawdziwej topografii, historii i kultury tych miejsc. „Następne życie” łączy elementy faktograficzne z fikcją literacką, ale odbywa się to zwłaszcza na poziomie języka. Lish studiował mandaryński, a w jego twórczości występują przybysze z Azji. Autor skupił się bardziej na brzmieniu słów, niż na ich faktycznym znaczeniu. Wiele nazw własnych nie jest dokładnym tłumaczeniem autentycznych wyrażeń, lecz ma za zadanie oddawać ducha kultur i języków. Taki zabieg pełni funkcje stylizacyjne. Sposób relacjonowania zdarzeń jest zmienny, fraza dynamizuje się w bardzo nowoczesny sposób, a jednak ma w sobie coś niespiesznego, niekiedy poetyckiego. Narracja w książce często zostaje urwana, powtórzona, melancholijna lub niespodziewanie oschła i kanciasta. Pojawia się chaos który wzmaga język bohaterów. Zou Lei myśli innym językiem niż mówi. Używa innego języka, gdy jest spokojna, innego w trudnych sytuacjach. Wszystkie te zabiegi służą temu, by przekaz powieści był bardzo uniwersalny i wyrwany ze sztywnych ram. Akcja dzieje się w miejscach, gdzie zachodzą gwałtowne przemiany społeczne, ekonomiczne, kulturowe i religijne. Książka pochłonie całkowicie każdego, kto zdecyduje się ją przeczytać, uwalniając umysł od wszelkich ograniczeń.

Patrycja Zajkowska
(patrycja.zajkowska@dlalejdis.pl)

Atticus Lish, „Następne życie”, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2018rok.