Rak piersi – najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet

Czym jest rak piersi?

Rak piersi, fachowo określany jako rak gruczołu sutkowego, to najczęściej rozpoznawany nowotwór złośliwy u kobiet. Według dostępnych danych co roku 18 tysięcy Polek dowiaduje się, że choruje na raka piersi, a ⅓ z nich umiera z jego powodu. Ryzyko zachorowania wzrasta po 30 roku życia. Poszukiwanie skutecznego leku oraz zwiększanie świadomości społeczeństwa na temat profilaktyki i wczesnego wykrywania tego nowotworu to główne zadania współczesnej medycyny.

We wczesnym stadium rak piersi nie daje żadnych objawów i można go wykryć jedynie dzięki specjalistycznym badaniom obrazowym: mammografii lub USG piersi. Po czasie guzek staje się wyczuwalny palpacyjnie jako niebolesne, twarde zgrubienie w strukturze piersi. Może zmienić się również kształt i wielkość piersi. Niepokojące powinny być także wszelkiego rodzaju owrzodzenia i inne zmiany na skórze, wyciek z brodawki lub jej wciągnięcie. Guz może być zlokalizowany w całym gruczole sutkowym, najczęściej jednak znajduje się w zewnętrznym górnym kwadrancie.

Rodzaje raka piersi ze względu na umiejscowienie:

• rak wewnątrzprzewodowy,
• rak wewnątrzzrazikowy,
• rak zapalny,
• rak śluzowy.

Czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi

Rak piersi może wystąpić u każdej kobiety. Wyróżnia się jednak kilka czynników ryzyka, które predysponują do wystąpienia choroby:

• wiek – ryzyko pojawienia się raka piersi wzrasta po 30 roku życia, a najwięcej przypadków diagnozuje się między 50 a 70 rokiem życia;
• predyspozycje genetyczne – ryzyko nowotworu wzrasta u kobiet, u których występował w najbliższej rodzinie. Znaczenie ma również posiadanie mutacji w genach BRCA1 i BRCA2;
• miesiączka i menopauza – stwierdzono, że ryzyko raka piersi wzrasta u kobiet, które zaczęły miesiączkować przed 12 rokiem życia i przeszły menopauzę po 55 roku życia. Uważa się, że ma na to wpływ przedłużone działanie estrogenów na organizm;
• ciąża – kobiety, które nie rodziły, są aż 3 razy bardziej narażone na wystąpienie raka piersi;
• otyłość – uznano, że nadmiar tkanki tłuszczowej sprzyja powstawaniu raka piersi po menopauzie, ponieważ zaburza gospodarkę hormonalną;
• nieprawidłowa dieta i używki – spożywanie dużej ilości tłuszczów wielonienasyconych i tłuszczów zwierzęcych, podobnie jak spożywanie alkoholu i palenie tytoniu zwiększa ryzyko wystąpienia raka sutka.

Profilaktyka raka piersi

Profilaktyka raka piersi jest ważna w każdym wieku. Mimo że ryzyko wzrasta po 30 roku życia, zdarzają się zachorowania u młodszych kobiet. Dlatego niezwykle istotne jest samobadanie piersi, które lekarze zalecają już dwudziestolatkom. Każda kobieta powinna wykonywać także profilaktyczne badanie USG piersi przynajmniej raz w roku, natomiast panie, które ukończyły 50 lat, raz na dwa lata muszą robić mammografię. W ramach różnych ogólnopolskich akcji profilaktyki chorób onkologicznych badania te w wielu miastach są bezpłatne.

Samobadanie piersi umożliwia wczesne wykrycie nowotworu sutka. Należy wykonywać je raz w miesiącu, 2–3 dni po zakończeniu menstruacji. Zaobserwowanie każdej zmiany w wyglądzie piersi lub wymacanie zgrubienia wymaga konsultacji z lekarzem.

Rak piersi u mężczyzn

Rak sutka u mężczyzn rozpoznaje się rzadko, dotyczy około 1% populacji. Rokowania zwykle są złe, ponieważ diagnoza stawiana jest w zaawansowanym stadium. Z powodu niewystarczającej świadomości społeczeństwa mężczyźni często ignorują zmiany w obrębie piersi (zgrubienia, guzki, wyciek z sutka, zmianę wyglądu brodawki), które mogą być pierwszym objawem nowotworu.

Przyczyny raka sutka u mężczyzn nie są dokładnie poznane. Uważa się, że odpowiadają za niego predyspozycje genetyczne, niski poziom testosteronu, brak jąder, stany zapalne jąder, rak prostaty, a także urazy w obrębie piersi.

^{Fot. Materiały zewnętrzne}