„Secesja w Poznaniu” – recenzja

Intensywna rozbudowa Poznania na początku XX wieku ściągnęła do miasta wielkich architektów i artystów z całej Europy. Tworzyli oni zgodnie z obowiązującymi wtedy trendami, dlatego tak dużo powstało w tym czasie pięknych i bogato zdobionych kamienic z fantazyjnymi formami i bogatymi zdobieniami.  Dzięki temu dzisiaj secesyjna architektura Poznania stanowi ważny element tego miasta mimo tego, że nie jest ona tak oczywistą atrakcją jak inne zabytkowe elementy. Jest ona unikatowa na skalę Europy a o jej wyjątkowości decyduje również jej położenie w wielu dzielnicach miasta. Dzisiaj widoczne są efekty zainteresowania inwestorów secesyjnym obiektami. Budynki pięknieją, a niektóre w ostatniej chwili zostały uratowane przed zniszczeniem, natomiast inne jeszcze czekają na ratunek.

W XX wieku secesja nie budziła zainteresowania ani wśród zwykłych ludzi, ani wśród badaczy. Uznawano ją wręcz za dziwny wytwór minionych wieków oraz element niszczenia dekoracji i kamienic. Mimo tego że od 1977 roku styl secesyjny podlega ochronie konserwatorskiej, stan nie wszystkich obiektów i dekoracji uległ poprawie.

Pierwsze wydanie albumu „Secesja w Poznaniu” zostało wydane w 2008 roku. Został on nawet nominowany w konkursie Najpiękniejsza Książka Roku. Egzemplarze szybko zniknęły z półek księgarń, dlatego podjęto decyzję o jego wznowieniu. Trzecie wydanie tego albumu pokazuje zmiany oraz systematyzuje pracę architektów tamtej epoki. W albumie liczącym nieco ponad trzysta stron temat nadal nie został wyczerpany, gdyż jest to za mała objętość, aby pokazać wszystkie ciekawe elementy. W tej edycji zostało przedstawionych ponad 70 nowych zdjęć oraz informacji o renowacjach, a także więcej uwagi poświęcono drobnym elementem zdobniczym. Duży nacisk został położony na bogate dekoracje znajdujące się na elewacjach oraz zachowanych wnętrzach mieszkań. Poszczególne rozdziały dotyczą Poznania w roku 1900, kolejne to charakterystyka architektów, sztukatorów oraz detali i wnętrz. Na końcu znajduje się lista współczesnych nazw ulic w Poznaniu oraz ich odpowiedników sprzed 1918 roku. Dla ułatwienia zwiedzania szlaku secesji poznańskiej na wyklejkach zostały umieszczone plany Poznania w 1910 i 2022 roku. Jest to piękne wydanie albumu, które z pewnością zachwyci niejednego miłośnika Poznania oraz zabytków i ich niepowtarzalnego charakteru tak odmiennego od współczesnych budynków pozbawionych jakichkolwiek dekoracji.

Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)

Jan Skuratowicz, Magdalena Adamczewska, Piotr Walichnowski, „Secesja w Poznaniu”, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań, 2022.