"Wiadomość" Tove Jansson

Książka (wydana po raz pierwszy w oryginale w 1998 roku) była pożegnaniem Tove z twórczością pisarską, ostatnią wiadomością wysłaną do czytelników.
Opowiadanie to forma, której Tove Jansson najchętniej używała, a pisząc dla dorosłych, opanowała ją do perfekcji. Sławę przyniosły jej jednak głównie książki pisane dla dzieci, z kultowymi, tłumaczonymi na wiele języków, wielokrotnie wznawianymi opowieściami o Dolinie Muminków na czele. Tym razem widzimy inną Tove – która tworzy przejmującą, doskonale skomponowaną prozę dla dorosłych.
Prezentowane w tomie opowiadania, wybrane przez Tove Jansson do jej ostatniej książki, pochodzą ze zbiorów opublikowanych w ciągu dwudziestu lat (znalazły się tu między innymi stanowiące klasykę gatunku Wiewiórka i Dom dla lalek).
Pięć utworów (w przekładzie Teresy Chłapowskiej), które znalazły się w Wiadomości, są znane polskiemu czytelnikowi z książki Podróż z małym bagażem. Pozostałe – będą pierwszym spotkaniem z Tove Jansson, jakiej nie znamy.
We wstępie do książki Philip Teir pisze: „Szkoda mi ludzi, którzy znają Tove Jansson tylko jako autorkę Muminków. Oczywiście chronologicznie trolle pojawiły się przed książkami dla dorosłych. Ale jeśli nie czytało się jej powieści i opowiadań, to jakby nie znało się Tove Jansson. Naprawdę. Z drugiej strony – jak miło pomyśleć, że ma się jeszcze tyle do odkrycia”.
***
„Sekret przyjemności czytania Tove polega na tajemniczym mechanizmie utożsamienia. Włóczykij, Mała Mi, Paszczak są sobą, a zarazem są mną – czytelniczką książki. Są także – i przede wszystkim – cieniami przyjaciół i krewnych Tove. W opowiadaniach dla dorosłych widzimy ich bez kamuflażu – bez łapek i ogonków tym razem. W wypastowanych butach, z żonami, i w marynarkach z tweedu”. - Joanna Olech o opowiadaniu Moi kochani wujowie
Skrawki, wyimki z listów wzięte. Niby nic, a ile w tym prawdy o ciężkim życiu pisarza. - Michał Nogaś o Wiadomości
Mądra kobieta wie, że w życiu artysty sztuka zawsze będzie na pierwszym miejscu. - Anda Rottenberg o Historii miłosnej
W tym krótkim opowiadaniu Jansson dotyka kwestii zasadniczych – przyjemności i niebezpieczeństw sztuki. - Julia Fiedorczuk o Sztuce w naturze
Tove opisuje misterium filmowania w czasach taśm ośmiomilimetrowych, gdy najpierw w skupieniu wsłuchiwało się w charakterystyczne terkotanie silniczka małej kamery, a później niecierpliwie czekało na tę wielką chwilę, kiedy wywołany film można było wreszcie włożyć do projektora, by rozkoszować się migoczącym obrazem. - Chris Niedenthal o Podróży z Konicą
Wizyjna, surowa, oszczędna ilustracja prawdy, że cokolwiek tworzymy, tworzymy w samotności; do naszego pokoju nikt nie ma dostępu. - Przemek Dębowski o opowiadaniu Czarno-białe
To intymna próba oswojenia pustki. W jej tle kręci się roller coaster historii: malowanie na śmierć i życie, wojna, Hitler i strach. Przejmująca i bolesna. - Angelika Kuźniak o Listach do Konikovej
Tove ma szczególny dar odzierania świata z fałszywej dorosłości, z tego sadzenia się, udawanej powagi, nieszczerości branej za dobre wychowanie. Tove sprowadza świat do parteru, a tam wszyscy jesteśmy jak dzieci. Myślę, że to dlatego czytanie Tove Jansson daje nam przyjemność i niesie ulgę – oto widzimy u innych tę samą dziecinność, którą tak bardzo chcielibyśmy ukryć w samych sobie. - Olga Tokarczuk
Mój chłopak, Piotr, uważa, że cytat na każdą okazję można znaleźć nie w Biblii, a w Muminkach. Opowiadania Jansson pozwalają zgromadzić mnóstwo dodatkowych nieśmiganych cytatów! - Jacek Dehnel
Tove Jansson jak nikt inny potrafi zawrzeć cały swój manifest dotyczący sztuki w jednym opowiadaniu. Wilk jest obłędny. - Filip Springer

Tytuł: Wiadomość
Autor: Tove Jansson
Przekład z języka szwedzkiego: Justyna Czechowska, Teresa Chłapowska
Premiera: 11 lutego 2015
Format: 135 x 210 mm
Oprawa: twarda
Cena: 39,90 zł
Książka dostępna także w wersji e-book