Strach zżerać duszę

premiera: 9 grudnia 2017, Scena Mała
kolejne pokazy: 10, 19, 20 i 21 grudnia

reżyseria: Agnieszka Jakimiak
dramaturgia i scenografia: Mateusz Atman
przekład: Iwona Nowacka
choreografia: Agata Maszkiewicz
muzyka: Łukasz Jędrzejczak
kuratorka: Marta Keil
produkcja: Jakub Olszak
obsada: Karolina Adamczyk, Grzegorz Artman, Klara Bielawka, Julian Świeżewski
partnerzy: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Goethe-Institut w Warszawie

Rainer Werner Fassbinder nakręcił film o starszej sprzątaczce z Niemiec, która zakochuje się z wzajemnością
w Marokańczyku młodszym od niej o 30 lat. „Stara baba” i „arabski pies” - tak mówią o sobie główni bohaterowie. Wydaje się, że ich związek nie podoba się nikomu, wielu jednak czerpie z niego korzyści. „Strach zżerać duszę” z 1974 roku to opowieść o społeczeństwie, które boi się wszystkiego, co inne, ale ekonomiczna wola przetrwania każe mu zawłaszczać to, co obce i dopasowywać do własnych narracji.

Niektóre historie opowiada się trudniej niż inne, szczególnie we współczesnej Polsce. Nie każdą opowieść umiemy sobie wyobrazić i nie każdą możemy zrozumieć, zwłaszcza jeśli ma się rozgrywać w kraju monolitycznym pod względem narodowości i wyznania. Nie opowiemy miłosnej historii Emmi i Alego, ponieważ historia o relacji silniejszej niż społeczny terror nie jest naszą historią. W latach siedemdziesiątych film Fassbindera pozwalał zrozumieć niemiecką rzeczywistość gospodarczą, społeczną i ekonomiczną. W XXI wieku w Polsce „Strach zżerać duszę” pokazuje, dlaczego nie możemy i nie chcemy pojąć naszej rzeczywistości.

Nasza historia to historia o społeczeństwie, które panicznie boi się dostrzec, że w jego ramach nie wszyscy podlegają tym samym prawom i regułom. Nasza historia opowiada o plotkach, pomówieniach, pochopnych oskarżeniach i fałszywych wspólnotach. To opowieść o fantazmatach i wyobrażeniach władających społeczną rzeczywistością, w której - jak głosi motto filmu Fassbindera – „szczęście nie zawsze jest radosne”.

Premierze spektaklu towarzyszyć będzie debata na temat lęków społecznych, które tak przenikliwie portretował R. W. Fassbinder i które dzisiaj okazują się jeszcze silniejsze.

Spektakl jest realizowany w ramach projektu „Czwarta Generacja”, którego kuratorkami są Agnieszka Jakimiak, Marta Keil i Iwona Nowacka. Projekt realizowany jest dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Goethe-Institut w Warszawie.

partnerzy projektu: Schauspielhaus Bochum oraz Ringlokschuppen Ruhr w Mülheim
koordynacja projektu: Jakub Olszak

„Kogo oni się boją?”
– debata po spektaklu „Strach zżerać duszę” w reż. Agnieszki Jakimiak
10 grudnia 2017, godz. 20:00, spotkanie otwarte

Lęki, fobie i stereotypy w ostatnich latach podzieliły polskie społeczeństwo silniej niż kiedykolwiek wcześniej po 1989 roku. Coraz chętniej projektujemy je na mniej lub bardziej wyimaginowanych „obcych”: uchodźców (nawet, jeśli jest ich w Polsce bardzo niewielu), imigrantów, przyjezdnych, osoby jakkolwiek wyróżniające się na tle tego, co uznajemy za normatywne. Tylko kto tę normatywność definiuje? W czyim imieniu i w czyim interesie? I czy my sami jesteśmy od takich uprzedzeń wolni? Czy nie zbyt często i gładko przychodzi nam przerzucanie odpowiedzialności na „nich”, na tych, którzy nic nie rozumieją i z którymi nie chcemy mieć nic wspólnego? Kim są „oni”?

O społecznych lękach dzielących mieszkańców zarówno Polski, jak i Europy, porozmawiamy z Katarzyną Tubylewicz, pisarką i tłumaczką, autorką książki „Moraliści. Jak Szwedzi uczą się na błędach i inne historie”, Aliną Czyżewską, aktorką i aktywistką, Matthiasem Frensem, dyrektorem Ringlokschuppen Ruhr w Müllheim oraz Sashą Kölzowem, dramaturgiem Schauspielhaus w Bochum.

prowadzenie: Marta Keil (kuratorka i badaczka sztuk performatywnych)

Debata jest częścią projektu „Czwarta Generacja”, którego kuratorkami są Agnieszka Jakimiak, Marta Keil i Iwona Nowacka. Projekt realizowany jest dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Goethe-Institut w Warszawie. Partnerzy: Schauspielhaus Bochum oraz Ringlokschuppen Ruhr w Mülheim.