Jako pierwszy chorobę wykrył w 1817 roku James Parkinson. Jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego, dla której charakterystycznymi symptomami są sztywność mięśni, drżenie kończyn i spowolnienie ruchowe. Najczęściej choroba dotyka mężczyzn przed ukończeniem 60. roku życia, jednak znane są także przypadki, gdy na chorobę zapadają osoby przed czterdziestką. Choroba Parkinsona nigdy nie atakuje nagle – postępuje stopniowo, początkowo objawia się niezgrabnością w ruchach, zmęczeniem, spowolnieniem ruchowym, osłabieniem i łatwą męczliwością. Po jakimś czasie dochodzą problemy z wykonywaniem prostych czynności i zaburzenia równowagi. Pełen obraz symptomów choroby Parkinsona należy uzupełnić jeszcze o pochylenie sylwetki do przodu, trudności ze wstawaniem czy rozpoczęciem ruchu.
Jakie jest podłoże choroby Parkinsona? Istota czarna, struktura znajdująca się w ludzkim mózgu, składa się z komórek nerwowych, czyli neuronów. Komórki te obumierają, obniża się poziom produkowanej przez nie dopaminy, a koordynacja ruchowa i praca mięśni, za które odpowiadają, ulegają stopniowemu pogorszeniu. Odmiana dziedziczna tej choroby swój początek bierze w mutacji alfa-synukleiny. Jest to gen kodujący syntezę białka, znajdujący się w ciałkach Lewy’ego.
Niestety na rynku farmaceutycznym nie ma żadnego typowego leku przeciwko chorobie Parkinsona. Możemy jednak wspomagać organizm, uzupełniając braki dopaminy. Powszechnie stosuje się środki, zawierające prekursor dopaminy – L-DOPA. Taka forma terapii sprawdza się przez kilka pierwszych lat choroby, jednak nie zapobiega ona dalszemu obumieraniu komórek nerwowych. Ponadto wraz ze zmniejszeniem ilości komórek odpowiedzialnych za zamianę prekursora w dopaminę, należy sukcesywnie zwiększać dawkę leków. Niestety wiąże się to z licznymi skutkami ubocznymi. Kolejnym rozwiązaniem jest zaopatrywanie organizmu osoby chorej w substancje naśladujące działanie dopaminy, a więc agonistów receptorów dopaminowych. Istnieje także możliwość zahamowania działania enzymów MAO-B i COMT, a tym samym zapobieżenia rozkładowi wyprodukowanej w mózgu dopaminy. Ostatnim, dość kontrowersyjnym i nie zawsze skutecznym sposobem walki z chorobą Parkinsona jest przeszczep płodowej tkanki mózgowej, która zdolna jest do produkcji dopaminy.
Przyjmuje się, że pierwotną przyczyną degeneracji komórek mózgowych są wolne rodniki i zaburzenia mitochondrialne. Warto zwrócić więc uwagę na odpowiednią dietę, bogatą w antyoksydanty, a więc witaminy A, C, E oraz koenzym Q10.
Katarzyna Kubiak
(katarzyna.kubiak@dlalejdis.pl)
Fot. pixabay.com