Czy dieta ketogenna jest skuteczna w leczeniu padaczki?

Nawet 380–500 tys. Polaków dotkniętych padaczką
Padaczka (epilepsja) jest przypadłością neurologiczną, z którą w Polsce zmaga się ok. 1% społeczeństwa. Szacuje się, że jest to nawet 500 tys. osób, czyli mniej więcej tyle, ile liczy cała populacja Gdańska. Zróżnicowanie jej objawów (od drgawek, przez utratę przytomności, aż po chwilową utratę kontaktu z otoczeniem) sprawia, że współczesna medycyna nie mówi o padaczce jako o jednej chorobie, a o jej wielu rodzajach.

Co ważne – wbrew stereotypowo panującym przekonaniom – można ją skutecznie leczyć, a chory może prowadzić szczęśliwe i satysfakcjonujące życie – towarzyskie i zawodowe. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przy odpowiedniej terapii i dobrze dobranemu leczeniu, takie osoby mogły uprawiać sport, podróżować, a kobiety – zajść w ciążę i urodzić zdrowe dzieci.

Czym jest dieta ketogenna?
Dieta ketogenna, znana jest również jako dieta keto lub ketogeniczna. Obfituje w duże ilości tłuszczu, przy jednoczesnym wyeliminowaniu węglowodanów prostych (zaleca się eliminację cukru w spożywanych posiłkach i wypijanych płynach). Popularne w tym sposobie odżywiania są ryby, różnego rodzaju mięsa, sery, jaja, orzechy, awokado, inne warzywa i owoce, ale wszystko musi być jedzone w konkretnych ilościach.

Dlaczego dieta ketogenna jest skuteczna?
Skuteczność stosowania diety w leczeniu padaczki jest udowodniona i potwierdzona naukowo. Dlaczego i w jaki sposób takie odżywianie może zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować napady?

– Odpowiedź tkwi w mechanizmie działania diety ketogennej. Wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych wywołuje przewlekłą ketozę oraz zwiększenie stężenia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w mózgu. Jednocześnie zmniejszeniu ulega stężenie glukozy. Takie połączenie ma pozytywny wpływ na układ nerwowy chorego – zmniejsza się pobudliwość neuronów, czego następstwem w wielu przypadkach jest brak drgawek – wyjaśnia dr n. med. Ewa Ehmke, konsultant kliniczny – dietetyk w Centrum Terapii Padaczki Neurosphera.

Skuteczność mierzona w liczbach
Efekty stosowania diety powinny pojawić się w ciągu 3 miesięcy od jej wprowadzenia. Dane* dotyczące skuteczności diety napawają optymizmem. U 50-60% pacjentów liczba napadów spada o połowę, a u 30% epileptyków to ograniczenie sięga nawet 90%. Całkowite wyciszenie napadów obserwuje się u 10-15% z nich. W wielu przypadkach możliwe jest także całkowite zmniejszenie dawek przyjmowanych leków, a nawet ich całkowite odstawienie.

Tylko pod nadzorem lekarza
Przejście na taki rodzaj diety powinno być zawsze skonsultowane z prowadzącym lekarzem neurologiem-epileptologiem oraz ściśle wdrożone i kontrolowane na każdym jej etapie przez doświadczonego dietetyka klinicznego.

Jedną z najważniejszych rzeczy, które ustala z lekarzem dietetyk, są proporcje tłuszczów do białek i węglowodanów. Błąd popełniony w tym momencie może skutkować nie tylko brakiem postępów w leczeniu napadów padaczkowych, ale i gorszym samopoczuciem pacjenta.  Najczęściej stosowane są proporcje 4:1 i 3:1 (klasyczna dieta ketogenna), ale można prowadzić również zmodyfikowaną dietę Atkinsa czy ketogenną z dodatkiem MCT.

Zmiana sposobu odżywiania na dietę ketogenną powinna być stopniowa. Jej wprowadzenie zajmuje co najmniej 1 tydzień. Aby efekty były zauważalne u pacjentów zmagających się z padaczką, dietę ketogeniczną powinno się stosować przez minimum 3 miesiące – nawet do 2 lat. Jeśli istnieje taka konieczność, jadłospis i proporcje powinny być w międzyczasie modyfikowane.

– Tym, o czym muszą pamiętać pacjenci, jest systematyczność i ścisłe trzymanie się zaleceń dietetyka klinicznego oraz lekarza prowadzącego. Nawet najmniejsze odstępstwo od diety keto może zaburzyć dotychczasową pracę i spowodować, że chory nie zobaczy satysfakcjonujących efektów – wyjaśnia dr n. med. Ewa Ehmke

W wyjątkowych sytuacjach lekarz może zalecić taki sposób odżywiania bez żadnych ograniczeń czasowych.

*Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej i wrodzonych wad metabolizmu – wskazanie lekarskie, mgr Ewa Ehmke vel Emczyńska-Seliga, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa 2018

Zwiększanie świadomości na temat padaczki – w tym również w kwestiach wpływu diety na zdrowie osób zmagających się z tą chorobą – jest częścią akcji #ZrozumiećPadaczkę stworzonej przez Centrum Terapii Padaczki Neurosphera.

Tekst powstał w ramach akcji #ZrozumiećPadaczkę stworzonej przez Centrum Leczenia Padaczki Neurosphera, które specjalizuje się w leczeniu tej choroby już od 25 lat.

Fot. Materiały prasowe
Informacja prasowa