„Elizabeth i Essex. Historia tragiczna”- recenzja

Takim nazwiskiem na polu biografii jest Lytton Giles Strachey - angielski pisarz i krytyk - który zbudował swoją markę dzięki nowoczesnej (jak na swoje czasy) formie biografistyki, w której łączył pogłębioną analizę psychologiczną swoich bohaterów z czułością, ale także nutką lekceważenia.

Jak wypada zatem biografia najsłynniejszej angielskiej królowej pisana przez tego znamienitego członka elitarnej Bloomsbury Group? Strachey kreśli obraz Anglii targanej głębokimi konfliktami religijnymi, które zostawił po sobie w spadku Henryk VIII. Na tron, po pozbawieniu korony Marii Stuart, wstępuje Elżbieta. Młoda królowa, w odróżnieniu od swojego ojca, nie zamierza spędzić większości swojego życia na poszukiwaniu idealnej miłości, nie decyduje się także na zamążpójście.

Autor opisuje panowanie, które w dużej mierze polega na walce z Hiszpanią. W końcu nadchodzi rok 1588, kiedy to hiszpańska flota zostaje pokonana, a na dworze królowej angielskiej pojawia się 34 lata młodszy od Elżbiety, przystojny hrabia Essex. Trzeba zaznaczyć, że Strachey doskonale oddaje atmosferę dworu zepsutego i za wszelką cenę starającego się nie wypaść z łask starzejącej się Elżbiety. O ile władczyni w latach młodości faktycznie mogła zachwycać urodą, o tyle z upływem lat, pozostały jej tanie pochlebstwa i kłamstwa coraz młodszych admiratorów nie tyle jej samej, ile jej pozycji i bogactwa. Wtedy na scenę wkracza młodzieniec, który faktycznie wydaje się pożądać królowej…

Autor w bardzo wyrazisty sposób kreśli dwa portrety nietuzinkowych ludzi, których połączyło niezwykłe uczucie prowadzące, niestety, do dramatycznego końca. Autor doskonale rozkłada akcenty, pokazując nam swoich bohaterów w całej okazałości, z ich wadami i zaletami, często w sposób daleki od tego, jak pamiętamy niektóre postacie z lekcji historii.   

„Elżbieta i Essex” to biografia po którą warto sięgnąć, niezależnie od preferencji czytelniczych. Została napisana pięknym, literackim językiem; jest bogata w szczegóły oraz znajomość realiów historycznych; to perła będąca jednocześnie dramatyczną i przejmującą opowieścią miłosną.

Małgorzata Tomaszek
(malgorzata.tomaszek@dlalejdis.pl)

Lytton Giles Strachey, “Elizabeth i Essex. Historia tragiczna”, Wydawnictwo MG, Warszawa 2021