„Na gorącym uczynku” – recenzja

„Na gorącym uczynku” stanowi zbiór felietonów na temat naprawdę imponującej galerii postaci. Na kolejnych stronach przewijają się: Adam Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Julian Ochorowicz, a także Józef Piłsudski. Nie zabrakło oczywiście sióstr Kossakówien – Magdaleny Samozwaniec i Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej. Zestaw bohaterów przedstawia się zatem naprawdę bogato, przez co każdy znajdzie w tym zbiorze coś dla siebie.

Autorka prowadzi nas przez kolejne strony ze swadą, chociaż trzeba przyznać, że niekiedy nadmiar dygresji i anegdot, wybija odbiorcę z rytmu. Całości nie zaszkodziłaby większa ingerencja redakcji, obcinającej nadmiar dygresji, przez co felietony znacznie by zyskały, a czytelnik nie czułby się nieco zagubiony w gąszczu pobocznych dykteryjek. Nie zmienia to faktu, że „Na gorącym uczynku” czyta się bardzo dobrze, mimo że wtręt goni wtręt, a to wszystko pogania kolejna dygresja. Nawet jeżeli autorka jednak zgubi wątek, to po jakimś czasie wraca na tory pierwotnej narracji.

Dodatkowym atutem całości są naprawdę przepiękne zdjęcia, wyciągnięte  z przepastnych archiwów, stanowiące punkt wyjścia dla rozważań Jurgały – Jureczki. Dzięki tym fotografiom całość prezentuje się naprawdę ciekawie, tworząc wyjątkową pozycję zgrabnie łączącą warstwę tekstu i fotografii.

Jurgała-Jureczka ma umiejętność przybliżania słynnych postaci przez anegdotę, przytoczenie jakiegoś skandalu, co powoduje, że bohater jej felietonu zstępuje z piedestału, stając się znacznie bardziej ludzkim i przystępnym. Felietonistka kreśli także szeroki obraz danej epoki,  przestrzeni społecznej, historycznej, w której egzystowali jej bohaterowie. Dociera do zapomnianych już informacji i sekretów.  Nie jest to jednak pisanie na poziomie tabloidu. Autorce w jakiś niemalże magiczny sposób udaje się łączyć to wszystko z delikatnością oraz życzliwością wobec swoich bohaterów. Jest to szczególnie widoczne w momencie, gdy mowa jest o obyczajowych skandalach z ich udziałem.

Małgorzata Tomaszek
(malgorzata.tomaszek@dlalejdis.pl)

Joanna Jurgała-Jureczka, „Na gorącym uczynku”, Zysk i S-ka, Warszawa 2022