Kiedy pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku rozpoczęto w Polsce produkcję samochodów Oświęcim Praga, nikt nie sądził, że będą się one cieszyć tak wielkim powodzeniem. Piękne nadwozie, dobra jakość i szybkość pobudzały wyobraźnię i zachęcały do ich nabywania. Oświęcim Praga nie powstałaby gdyby nie pewna grupa pasjonatów- niezwykłych ludzi, którzy do końca walczyli o spełnienie swoich marzeń.
Książka „Oświęcim Praga” przypomina, że pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku w niewielkim, ale szybko rozwijającym się mieście powstała montownia samochodów Praga. Samochody te były już produkowane od lat u naszych południowych sąsiadów. Umowa pomiędzy Towarzystwem Aukcyjnym w Pradze a reprezentantami ze strony polskiej Rogerem hr. Raczyńskim i Arturem hr. Potockim została wpisana do rejestru handlowego spółki w dniu 22 maja 1929 roku. Po stronie polskiej znalazło się 35% udziałów, a po stronie czeskiej 65%. W taki właśnie sposób powstała firma o nazwie Polskie Fabryki Czeskomorawska Kolben Danek Spółka Akcyjna z siedzibą w Krakowie. W grudniu 1929 r. nazwę zmieniono na „Oświęcim” Zjednoczone Fabryki Maszyn i Samochodów S.A. Firma o takiej nazwie funkcjonowała do czasu wybuchu drugiej wojny światowej. Dawała ona stabilne zatrudnienie dla pracowników i ich rodzin. Samochody tam produkowane cieszyły się uznaniem i powodzeniem na polskim rynku. Dodatkowo organizowane rajdy zwiększały zainteresowanie i sprzedaż. W zakładach były produkowane zarówno samochody osobowe, jak i motocykle, autobusy i ciężarówki dla wojska. Kryzys w 1935 r. spowodował, że firma miała coraz większe problemy finansowe. Ostatecznie jednak zakończyła swoją działalność w roku wybuchu drugiej wojny światowej. Dzięki kolekcjonerom i pasjonatom Ziemi Oświęcimskiej zachowało się jednak wiele ważnych dokumentów o powstaniu i funkcjonowaniu fabryki.
Książka nie jest jednak dokumentem, ale opowieścią o ludziach związanych z powstaniem i funkcjonowaniem fabryki. Fikcyjna fabuła została zbudowana na zebranych faktach. W książce pojawiają się założyciele fabryki i ludzie mający duży wkład w rozwój przedwojennej gospodarki kraju. Książka jest bardzo interesującą opowieścią, którą zdecydowanie warto przeczytać.
Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)
Iwona Mejza, Tomasz Klimczak, Mirosław Ganobis, „Oświęcim Praga. Czas miłości i nadziei”, Wydawnictwo Oficynka, Gdańsk, 2020.