„Rok magicznego myślenia” – recenzja

Smutek, żałoba, poczucie bezradności, trudy zmagania się z codziennością z chorym człowiekiem - to wszystko zostaje przelane na papier.  „Rok magicznego…”, to nie tylko niezwykle intymny pamiętnik, ale także desperacka próba odzyskania kontroli nad własnym życiem. Temu służyć mają: poszukiwania informacji na temat choroby córki, załatwianie zwykłych codziennych spraw, przelewanie myśli na kolejne strony pamiętnika.

Od momentu feralnej kolacji - w czasie której straciła męża, do chwili, gdy świat powolutku wraca na dawne tory - Joan Didion zwierza nam się z najbardziej intymnych, ale także absurdalnych myśli, które towarzyszyły jej przez ten cały czas. Są to myśli często dziwaczne, nieskładne, charakterystyczne dla umysłu pogrążającego się w żalu, chaotycznie rejestrującego otaczającą go rzeczywistość.

Tytułowe „Magiczne myślenie” stanowi całokształt zabiegów, mających pomóc narratorce odzyskać kontrolę nad życiem. Pokazuje także całokształt przebytej drogi, z którą musiała zmierzyć się narratorka. Drogi zmuszającej do porzucenia pewnych wyobrażeń oraz zachowań, których oczekuje od nas społeczeństwo w reakcji na stratę, żałobę itd.

Trudno w to uwierzyć, ale spotkałam się z wieloma zarzutami dotyczącymi trudności w odbiorze „Roku magicznego myślenia”. Niektórzy czytelnicy niechętnie przyjęli tę specyficzną pozycję, gdyż nie do każdego przemawia styl mieszający osobiste wspomnienia, filozoficzne przemyślenia i medyczną nomenklaturę. Dołóżmy do tego jeszcze wiele cytatów, a także powtórzeń, a w rezultacie otrzymamy naprawdę  nietuzinkową pozycję. Trudno jednak oczekiwać linearnej narracji i uporządkowania w dzienniku oddającym zapis tak skomplikowanych stanów emocjonalnych. Do mnie ta forma przemawia i wydaje się być idealnie dobrana do tematyki, a przez to tak osobista i przekonująca.

Warto przełamać początkowe opory, by móc obcować z książką niezwykle intymną, a także stanowiącą doskonały przykład oswajania lęków i rozliczenia z trudną rzeczywistością. ”Rok magicznego myślenia” wynagradza trudy lektury niespotykaną wrażliwością autorki i niekonwencjonalną formą.

Małgorzata Tomaszek
(malgorzata.tomaszek@dlalejdis.pl)

Joan Didion, „Rok magicznego myślenia”,  Grupa wydawnicza Relacja, Warszawa 2021