„Trzynaście opowieści” – recenzja

W „Trzynastu opowieściach”, które są tylko jedną z wielu części całej twórczości, Ksawery Pruszyński prezentuje interesujące i większości prawdziwe historie zebrane w latach 1939 - 1945 między innymi na terenie Francji, Norwegii, Wielkiej Brytanii. Najnowsze wydanie rozpoczyna się od wstępu wybitnego pisarza Józefa Hena, który osobiście znał Pruszyńskiego. W opowieściach znajdziemy mnogość bohaterów milczących, z ranami w duszy. Wszystkie opowieści są oparte na faktach, jedynym wyjątkiem jest „Trębacz z Samarkandy”. W książce znajdziemy następujące tytuły: „Człowiek z rokokowego kościoła”, „Madonna Mikulińska”, „Cosas de Polonia”, „Spadochronowy witraż”, „Wiatraki z Ranley”, „O głowę murzyńskiego króla”, „Odejścia i powroty”, „Podrzucona książka”, „Różaniec z granatów”, „Gwiazda wytrwałości”, „Cień Gruzji” czy „Ziętarowe skarby”.

Czytając, można zauważyć, że autor był miłośnikiem sztuki, zwłaszcza epoki średniowiecza. Jego wiedza o przedstawionych obiektach kultury jest zadziwiająca. Sztuka minionych czasów jest nierozerwalnie związana z religią, dlatego jest ona jednym z opisywanych elementów. Bardzo często widoczna jest głęboka wiara autora. Można zauważyć fakt, że autor był bardzo tolerancyjnym człowiekiem i darzył szacunkiem każdego z bohaterów i osoby, które poznał. Po lekturze „Trzynastu opowieści” można zmienić sposób postrzegania żołnierzy, gdyż w mundurach pojawiają się nawet artyści o polskich korzeniach. Ksawery Pruszyński w tych opowieściach uwiecznił pamięć o ludziach o szlachetnych i czystych sercach. W opowiadaniach nie stawia czytelnikom wielu pytań, ale powoduje, że czytelnik sam zastanawia się nad życiem.

Ksawery Pruszyński napisał dużą ilość reportaży i artykułów publicystycznych, które były rozproszone po wielu czasopismach. Po wojnie były wydawane w różnych formach. Pierwszy tom o takim samym tytule został wydany oryginalnie w 1946 roku. Nie każdy będzie czytał jego dzieła z przyjemnością, wobec tego należy przygotować się na rozważania, które są w pewnym sensie interesujące i wciągające. Mimo tego, że opowiadania pochodzą z minionych lat mają w sobie nadal wiele wartości i treści, która jest nadal aktualna. Książkę polecam przede wszystkim tym, którzy fascynują się wojenną tematyką, ale również osobom, które chcą poznać lub odkryć na nowo twórczość Pruszyńskiego.

Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)

Ksawery Pruszyński, „Trzynaście opowieści”, Wydawnictwo MG, Kraków 2021.