„Za tamtą górą” - recenzja

Jeżeli dotychczas niewiele dowiedzieliście się o Łemkach, a chcielibyście to zmienić, „Za tamtą górą” Antoniego Kroha jest dla was idealną pozycją. Traumatyczne wydarzenia, które byli zmuszeni przeżywać przez Polską Republikę Ludową są niewyobrażalne. Dla ludzi obecnych czasów, dla których miejsce urodzenia nie kojarzy się już tak nierozerwalnie z domem może być to opowieść odległa. Dla tych jednak, którzy cenią sobie ojczyznę, a zwłaszcza rodzinną miejscowość książka Antoniego Kroha będzie bardziej bliska.

„Za tamtą górą” to historia ludzi, którzy od setek lat mieszkali w Beskidzie Sądeckim i Niskim i zostali oni brutalnie wyrwani ze swojej ukochanej małej ojczyzny. Nie z własnej winy trafili w tryby wielkiej historii, ale pomimo rzucenia ich w odległe obce tereny starali zachować swoje tradycje, obyczaje i język. Jest to jednak opowieść z happy endem, bo mimo że ich cerkwie, domy nie przetrwały próby czasu, to mimo wszystko jako wspólnota przetrwali w nieprzechylnych czasach kultury PRL. Ich historia poruszyła mnie, a kultura tej społeczności bardzo mi się spodobała. Ta książka to coś więcej niż zbiór historycznych faktów. Jest ona przede wszystkim o tym, że Ci którzy gotowi są do poświęceń, aby zachować swoją tożsamość będą ocaleni od zapomnienia. Dlatego warto do niej zajrzeć, aby zrozumieć co tracimy, kiedy nie doceniamy miejsca, w którym żyjemy.

Karolina Magdziarz
(karolina.magdziarz@dlalejdis.pl)

Antoni Kroh „Za tamtą górą”, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2016