Żegnaj Mistrzu

Autor „Katynia”, „Ziemi Obiecanej”, „Człowieka z marmuru” oraz „Człowieka z żelaza” i wielu innych filmów, o których nigdy nie zapomnimy.

Jego twórczość zawsze dostarczała nam wiele radości i rozsławiała Polskę na całym świecie. Wyreżyserował czterdzieści filmów. Żegnaj Mistrzu!

Jego filmy zawsze dotyczyły historii, tej trudnej polskiej historii, o której często nie można było otwarcie mówić. W 2000 roku za swoją twórczość otrzymał Oscara.

Filmy Wajdy
Wśród filmów wyreżyserowanych przez Wajdę znajdują się te, których tytuły i treść pamięta się jak pacierz i które przyniosły Panu Andrzejowi sławę:
- „Kanał” – 1956 rok, „Popiół i Diament” – 1958 rok, „Wszystko na Sprzedaż”- 1967 rok, „Wesele”- 1972 rok , „Ziemia Obiecana” – 1974 rok, „Człowiek z Marmuru”- 1976 rok; „Panny z Wilka” – 1979 rok; „Człowiek z Żelaza” – 1981 rok; „Kronika wypadków miłosnych” – 1985 rok; „Korczak” -1990 rok; „Pierścionek z orłem w koronie”- 1992 rok; „Pan Tadeusz” - 1999 rok; „Katyń” – 2007 rok; „Tatarak” – 2009 rok; „ Wałęsa. Człowiek z nadziei” - 2013 rok oraz ostatnie dzieło Wajdy – „Powidoki” – 2016 rok. Mówi się, że może to być polski kandydat do Oscara.

„Katyń” to film, który niezwykle dokładnie odzwierciedla śmierć i niewolę polskich oficerów. Przedstawia zbrodnię katyńską z perspektywy żołnierzy oraz ich rodzin. Jest głęboko emocjonalny, co pozwala widzowi oglądającemu go mieć wrażenie, że na bieżąco w nim uczestniczy, że te wydarzenia jego też dotyczą i to nie tylko jako element historii. Filmy Wajdy mają w sobie taką siłę i akcję, że nikt nie jest wobec nich bierny, nikt się nie nudzi w kinie i nie przeszkadza na seansie. Oglądając „Katyń” pierwszy raz odczuwałam w kinie tak wielkie skupienie i niesamowitą ciszę. Po wyjściu z kina nikt z nikim nie rozmawiał. Wszyscy jeszcze raz przeżywali film, który przed chwilą zobaczyli. Wobec tego dzieła Mistrza jak i wielu innych nie można pozostać obojętnym. Scena przedstawiająca Oficerów Wojska Polskiego, którzy są zabijani kulą w tył głowy pozostaje w pamięci na całe życie.

„Ziemia Obiecana” to niezapomniane kreacje aktorskie Olbrychskiego, Seweryna i Pszoniaka. To piękny film z bogatą scenografią, elementami historii i narracją. Niestety jego przekaz pomimo zmiany stosunków społecznych w Polsce, szeroko pojętej demokracji oraz równości wszystkich obywateli jest wciąż aktualny. Nadal, żeby osiągnąć sukces w życiu trzeba być po prostu sprytnym i przebiegłym oraz umieć kogoś oszukać. Najwięcej osiąga się bezwzględnością w wykorzystywaniu innych. Ludzie wciąż pracują ponad siły za marne pieniądze. W małych miastach nadal jest jeden pracodawca, taka fabryka, w której pracują wszyscy za grosze i nikt z dołu nie ma szansy się wybić. W dużych miastach fabryki zastępują hipermarkety. To czym gardził w filmie Wajda i widzowie go oglądając znowu do nas powraca i godzimy się na to. Pracownik ponownie staje się nikim, wyrzuca się go z pracy jak w „Ziemi Obiecanej”, która dla jednych współcześnie to realizacja amerykańskiego snu, a dla innych pierwszy schodek do MOPSu.

Kolejnym niezapomnianym filmem i tak potrzebną dla wszystkich lekcją historii w pigułce podaną przez Andrzeja Wajdę jest film o Lechu Wałęsie – „Wałęsa. Człowiek z Nadziei”. To portret wielkiego człowieku, który tak bardzo przyczynił się do upadku komunizmu w Polsce. Teraz wielu znieważa go bezpodstawnie z tytułu posiadania władzy i możliwości rządzenia krajem. A Wajda pokazuje go tak po ludzku od kuchni. Z wszystkimi problemami naszego bohatera w jego codziennym życiu. Z jego walką o Polskę, domowymi problemami, niepewnością jutra. Widzimy krok po kroku, jak ze zwykłego człowieka rodzi się bohater. Kolejny wspaniały film i kolejny obraz na miarę Oskara.

Mówiąc o Wałęsie nie sposób nie wspomnieć „Człowieka z marmuru” i „Człowieka z żelaza”. Są to filmy ze wspaniałą kreacją Krystyny Jandy. Opowiadają o bezsensowności życia w PRL -u, budowaniu się solidarności, gdańskich strajkach i przodowniku pracy, o którym robi reportaż młoda dziennikarka. To filmy, które dawały Polakom nadzieję w trudnym okresie komunizmu, wiarę, że kiedyś jednak będzie lepiej i będzie „wolność”. To najpiękniejsze kino nadziei przedstawione przez Andrzeja Wajdę.

Nagrody
Andrzeja Wajdę nagrodzono wieloma nagrodami zarówno w Polsce jak i zagranicą. Zawodowo najważniejszymi są te za całokształt działalności twórczej reżysera. W 1998 roku otrzymał weneckiego Złotego Lwa, w 2000 roku Oscara, a w 2006 roku Złotego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmów w Berlinie. Niewątpliwie cennymi nagrodami są również Złota Palma w 1981 roku, Krzyż Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski w 1999 roku czy Order Orła Białego w 2011 roku. Do tego dochodzą Order Wschodzącego Słońca w Japonii w 1995 roku i wiele innych wartościowych nagród.

Jak rodzi się Geniusz
Andrzej Wajda urodził się w Suwałkach 6 marca 1926 roku.

Studiował na Krakowskiej ASP, jednak zrezygnował z tych studiów przenosząc się na reżyserię do Łódzkiej Filmówki.

Reżyser zdobył sławę kręcąc filmy, które zainicjowały „Polską Szkołę Filmową”, były to „Kanał” oraz „Popiół i Diament”. Z jego inicjatywy powstał na początku lat siedemdziesiątych „Zespół Filmowy X”. W 2001 roku założył Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej.

Ojciec reżysera Oficer Wojska Polskiego został zamordowany w Katyniu stąd w Panu Andrzeju zrodziła się tak duża potrzeba wyreżyserowania filmu o tamtym wydarzeniu. Film „Katyń” to swoisty hołd dla wszystkich polskich oficerów zamordowanych przez NKWD.

Andrzej Wajda był czterokrotnie żonaty. Jego ostatnią żoną była Krystyna Zachwatowicz. Natomiast z Beatą Tyszkiewicz ma córkę Karolinę Wajdę.

Twórczości Wajdy, Jego filmów nie da się zapomnieć, one na stałe zapisały się w historii polskiego kina. Są tak niesamowite, wyjątkowe i niepowtarzalne, że nie można przestać ich oglądać i robi się to wielokrotnie. Praktycznie „Ziemię Obiecaną” i „Katyń” znam na pamięć.

18 października w Warszawie w kościele pw. Św. Jacka przy ulicy Freta 8/10 zostanie odprawiona msza żałobna za Andrzeja Wajdę.

Agnieszka Krakowiak
(agnieszka.krakowiak@dlalejdis.pl)

^{Fot. Flickr.com / Dudek1337}