Cukrzyca coraz częściej jest nazywana „światową epidemią” – już u co 11 dorosłego (w skali populacji całego globu) zdiagnozowano tę chorobę, a Światowa Organizacja Zdrowia zakłada, że w ciągu najbliższej dekady to właśnie cukrzyca stanie się 7 z najczęstszych przyczyn zgonów. W Polsce średnio co 2 godziny lekarze wykonują operacje, podczas których są zmuszeni do amputacji nóg lub stóp uszkodzonych w przebiegu tej choroby. Statystyki związane z cukrzycą jasno pokazują, jak dużym jest zagrożeniem i dlaczego nie wolno jej bagatelizować.
Diabetycy nie mogą więc szukać żadnych kompromisów w zakresie diety. Ich jadłospis musi opierać się na zdrowych, niskoprzetworzonych produktach, w tym przede wszystkim warzywach. Ważne, by wybierać artykuły spożywcze o niskim indeksie glikemicznym i wysokiej zawartości błonnika. Wskazane jest również włączenie do jadłospisu tłuszczu roślinnego (z pominięciem palmowego i kokosowego), a także pozyskiwanego z ryb i orzechów – najlepiej, jeśli tego typu tłuszcze zastąpią te pochodzenia zwierzęcego (diabetycy powinni zrezygnować m.in. z tłustego mięsa). Cukrzycy muszą też do minimum ograniczyć węglowodany proste, których źródłem są głównie słodycze zawierające duże porcje cukru.
Z jednej strony węglowodany proste powodują gwałtowne wahania poziomu glikemii, co dla diabetyków stanowi poważne zagrożenie, z drugiej natomiast całkowite wyeliminowanie słodkości z diety nie jest łatwe. Jedyne rozsądne wyjście z tej sytuacji to zastąpienie sacharozy niskokalorycznymi słodzikami. Coraz więcej producentów żywności proponuje kremy bez oleju palmowego i cukru – w takich produktach za słodki smak odpowiada np. maltitol. Słodzik ten pod względem słodkości dorównuje sacharozie, ale jednocześnie dostarcza niemal połowę mniej kalorii (cukier – ok. 4 kcal w 1 g, maltitol – ok. 2 kcal w 1 g).
Maltitol może być spożywany przez cukrzyków, ponieważ posiada niski indeks glikemiczny i nie powoduje wyrzutu insuliny – wyjaśnia pracownik firmy Sweet Mill, producenta słodyczy bez białego cukru. Słodycze z dodatkiem tego słodzika stanowią więc dobrą alternatywę dla klasycznych słodkości, przy czym kluczem do lepszego zdrowia zawsze jest umiar. W związku z tym nawet produkty cukiernicze z maltitolem powinny być traktowane jedynie jako urozmaicenie diety i sposób na to, by wyeliminować z niej cukier, a jednocześnie wciąż cieszyć się ulubionymi smakami.
Bibliografia:
Araszkiewicz A., Bandurska-Stankiewicz E., Borys S. i inni, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych z cukrzycą 2021. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, [w:] „Diabetologia Praktyczna” 2021, numer 1.
Cukrzyca w liczbach, dostęp online: https://pacjent.gov.pl/artykul/cukrzyca-w-liczbach.
Gugała-Mirosz S., Cukrzyca – w liczbach. Czy powinniśmy się bać?, dostęp online: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/cukrzyca-w-liczbach-czy-powinnismy-sie-bac/.
Łajdecka K., Kujawska-Łuszczak M., Stosowanie niskokalorycznych środków słodzących u osób z cukrzycą typu 2, [w:] „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2016, nr 1.
Mędrela-Kuder E., Prawidłowa dieta w cukrzycy typu II jako forma rehabilitacji chorych, [w:] „Roczniki Państwowego Zakładu Higieny” 2011, numer 2.