Jak kontrolować swoje tętno i ciśnienie podczas treningu?

Pozostawanie w ruchu umożliwia dłuższe zachowanie dobrej kondycji, a ponadto może nas ochronić przed różnymi chorobami. By jednak trening był efektywny i nie wyciskał z nas resztek sił, niezwykle istotna jest kontrola tętna i ciśnienia. W jaki sposób to zrobić i przede wszystkim: jak rozpoznać prawidłowy puls, szczególnie po wysiłku?

Dlaczego kontrolowanie ciśnienia jest ważne?

„Właściwa kontrola podwyższonego ciśnienia tętniczego powoduje obniżenie zarówno częstości zgonów z powodu chorób układu krążenia, jak i innych powikłań zależnych od nadciśnienia tętniczego”[1]. O regularne sprawdzanie ciśnienia powinny dbać nie tylko osoby, które regularnie uprawiają sport. Warto zaopatrzyć się w podręczny ciśnieniomierz, którym możemy samodzielnie się przebadać i w razie czego zareagować, jeśli wynik budzi nasz niepokój.

Prawidłowe ciśnienie krwi wynosi między 120/80 mm Hg a 139/89 mm Hg. Wartość przekraczająca ten wynik może już świadczyć o nadciśnieniu. Warto jednak pamiętać, że podczas wysiłku ciśnienie skurczowe (czyli pierwsza liczba) może wzrosnąć do 200 mm Hg.

Jednocześnie należy pamiętać, że ciśnienie po treningu powinno dość szybko wrócić do normy. Dlatego, by prawidłowo je skontrolować, należy je sprawdzić mniej więcej po 30 minutach od zakończonej aktywności fizycznej. W międzyczasie nie powinniśmy pić kawy ani palić papierosów, które mogą przyczynić się do podwyższenia ciśnienia i tym samym zaburzenia wyniku badania.

Jak mierzyć ciśnienie?

Jak już zostało wspomniane, do tego zadania sprawdzi się ciśnieniomierz, który każdy może posiadać we własnym domu. Zanim jednak przystąpimy do pomiaru, należy pamiętać o następujących wskazówkach:

• w trakcie mierzenia nie rozmawiaj, inaczej wynik będzie podwyższony;
• rękaw należy założyć na gołe, oparte ramię;
• ciśnienie nie należy mierzyć tuż po posiłku.

Prawidłowy puls – ile powinien wynosić?

Normy prawidłowego pulsu mogą się zmieniać w zależności od wieku – przykładowo u dzieci częstotliwość uderzeń serca może sięgać nawet 100 na minutę. Przyjmuje się, że u zdrowej osoby dorosłej odpowiedni wynik to między 60 a 80 uderzeń.

Oczywiście uprawianie aktywności fizycznej sprawia, że prawidłowy puls znacznie wzrasta, nawet do 200. Trzeba jednak zaznaczyć, że taki skok tętna powinniśmy dostrzec w trakcie wzmożonego wysiłku fizycznego, np. podczas treningu cardio. Jeśli natomiast szybszy spacer automatycznie sprawia, że nasz puls się podnosi i zaczyna znacząco przekraczać normę, może być to oznaką niewydolności organizmu, a nawet problemów z sercem czy układem oddechowym. Gdy dodatkowo towarzyszy temu złe samopoczucie, powinniśmy skonsultować się z lekarzem.

Jak zmierzyć puls?

W codziennym kontrolowaniu pulsu niezwykle przydatne są opaski sportowe, które w trakcie całego treningu będą monitorowały nasze podstawowe funkcje życiowe. Jeśli jednak nie korzystamy z takiego sprzętu, tętno możemy zbadać w bardzo prosty sposób.

Należy najpierw wygodnie usiąść i odczekać parę minut. Następnie, po wyciągnięciu przed siebie dłoni wewnętrzną stroną do góry, należy położyć palec wskazujący i środkowy u podstawy kciuka. Dzięki temu wyraźnie wyczujemy puls. Trzeba policzyć uderzenia przez 30 sekund, a później pomnożyć przez 2.

[1] R. Szczęch, L. Bieniaszewski, A. Kosmol, K. Narkiewicz, P. Sawicki, B. Krupa-Wojciechowska, B. Wyrzykowski, Poprawa kontroli ciśnienia tętniczego i poszerzenie wiedzy dotyczącej choroby wśród uczestników programu edukacji Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, „Nadciśnienie Tętnicze” 2001, t. 5, nr 3.

Bibliografia

1. Drygas W., Jegier A., Zalecenia dotyczące aktywności ruchowej w profilaktyce chorób układu krążenia, „Czynniki ryzyka” 2002, nr 4.
2. Parati G., Bilo G., Kjeldsen S.E., Mancia G., Kontrola ciśnienia tętniczego w warunkach domowych, „Choroby Serca i Naczyń” 2009, t. 6, nr 3.
3. Rajzer M., Brzozowska-Kiszka M., Kawecka-Jaszcz K., Telemonitorowanie ciśnienia tętniczego – nowa jakość w diagnostyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego, „Nadciśnienie Tętnicze” 2006, t. 10, nr 3.
4. Sobień B., Kopeć G., Częstotliwość rytmu serca, https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zapobieganie/62324,czestotliwosc-rytmu-serca [dostęp: 24.08.2020].
5. Szczęch R., Bieniaszewski L., Kosmol A., Narkiewicz K., Sawicki P., Krupa-Wojciechowska B., Wyrzykowski B., Poprawa kontroli ciśnienia tętniczego i poszerzenie wiedzy dotyczącej choroby wśród uczestników programu edukacji Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego, „Nadciśnienie Tętnicze” 2001, t. 5, nr 3.
6. Szczęch R., Narkiewicz K., Jak mierzyć ciśnienie tętnicze?, „Choroby Serca i Naczyń” 2006, t. 3, nr 4.

^{Fot. Materiały zewnętrzne}