„Jane Austen. Dzieła zebrane. Tom 2” – recenzja

Drugi tom dzieł zebranych Jane Austen to skarbnica literackiego dziedzictwa, ukryta w kuszących stronach takich dzieł jak: „Rozważna i romantyczna”, „Emma”, „Opactwo Northanger”, „Sandition” oraz „Watsonowie”.

Jane Austen w powieści „Rozważna i romantyczna” zgrabnie kontrastuje rozsądek z romantyzmem poprzez historię dwóch sióstr – Elinor i Marianne Dashwood, które reprezentują odmienne podejście do uczuć – jedna jest stoicka i rozważna, druga zaś przepełniona pasją i romantyzmem. Austen błyskotliwie ukazuje, jak te dwie różne postawy wpływają na ich życie uczuciowe i decyzje. Powieść ta jest nie tylko wnikliwym studium ludzkiej natury, lecz także subtelnie stworzoną opowieścią o wartościach, wyborach i trudnościach związanych z miłością. Ta pozycja wciąż potrafi zachwycić swoją uniwersalnością i głębią przekazu.

Powieść „Emma” ukazuje nie tylko wyrafinowany styl pisania Austen, ale także jej błyskotliwe spostrzeżenia dotyczące społeczeństwa i ludzkiej natury. Główna bohaterka, Emma Woodhouse, to postać pełna sprytu i uroku. Młoda, pewna siebie kobieta próbuje ingerować w życie innych, ignorując przy tym własne uczucia. Powieść ta w doskonały sposób opowiada historię dojrzewania głównej bohaterki, ukazując subtelnie relacje społeczne oraz trudności związane z właściwym zrozumieniem swoich uczuć. Nie powinno nikogo dziwić, że mistrzowsko poprowadzona fabuła oraz charakterystyczne dla Austen dialogi czynią „Emmę” jednym z najbardziej znaczących dzieł w literaturze angielskiej.

W powieści „Opactwo Northanger” główna bohaterka, Catherine Morland, żyje w wyimaginowanym świecie inspirowanym literaturą gotycką, co prowadzi do humorystycznych i szalonych sytuacji. Austen bawi się konwencją powieści, jednocześnie analizując wpływ literatury na ludzkie zachowania oraz obnażając zaskakujące kulisy życia społecznego. Autorka krytykuje nadmierną fascynację literaturą gotycką oraz społeczne konwenanse epoki. Powieść ta jest zabawna, a jednocześnie ukazuje subtelnie problemy społeczne i ludzkie relacje.

„Sandition” to niedokończona powieść, którą Austen pisała pod koniec swojego życia. Opowiada historię młodej bohaterki, Charlotte Heywood, która przybywa do fikcyjnego kurortu nadmorskiego, Sandition. Tam, zaczyna poznawać różne postaci, obserwując społeczeństwo i jego zawiłości. Chociaż Austen nie dokończyła tej powieści, zdążyła przedstawić postacie i podjąć tematy związane z konwencjami społecznymi oraz ludzkimi zachowaniami, co sugeruje, że miała w planach stworzenie interesującego obrazu konfliktów społecznych i zmian zachodzących w ówczesnym społeczeństwie.

„Watsonowie” to niedokończona historia, która stanowi szkic stworzony przez Jane Austin, uzupełniony przez L. Oulton. Austen maluje tu obraz rodziny Watsonów. Główna bohaterka Emma, wykształcona przez zamożną ciotkę, musi powrócić do rodzinnego domu i obserwuje tam zachowanie swoich sióstr, które starają się znaleźć sobie mężów. Akcja rozwija się wokół zainteresowania Emmą różnymi mężczyznami oraz zawiłości rodzinnych relacji. Oulton starannie kontynuuje opowieść, wplecioną w styl Austen, jednakże tekst może wydawać się bardziej streszczeniem niż pełnoprawną kontynuacją. Mimo to przyciąga uwagę jako próba ożywienia tego, co mogłoby być arcydziełem literatury Austen.

Jane Austen w tytułach z drugiego tomu dzieł zebranych tworzy wnikliwe portrety życia społecznego epoki regencji. Jej mistrzowsko poprowadzone fabuły i charakterystyczny styl sprawiają, że te historie wciąż przemawiają do czytelników. Trzeba przyznać, że jej twórczość jest absolutnie ponadczasowa, a radość z możliwości ponownego odkrywania jej talentu jest niezwykła.

Dominika Poroszewska
(dominika.poroszewska@dlalejdis.pl)

„Jane Austin. Dzieła zebrane. Tom 2”, Wydawnictwo MG, 2023.