„Przeciw uzbrojonym analfabetom” - recenzja

„Przeciw uzbrojonym analfabetom” to debiut literacki Jana Majchrowskiego, prawnika, politologa, profesora UW; książka, zawierająca liczne myśli autora związane z historią Polski, filmem, sztuką, muzyką. Licząca 190 stron pozycja wydawnicza autorstwa byłego wojewody, wiceministra, sędziego Sądu Najwyższego pozwala czytelnikom zapoznać się ze wspomnieniami i skojarzeniami Jana Majchrowskiego dotyczącymi dziejów naszego kraju. Określić więc i streścić na pewno można tę publikację słowami: „Historia okiem autora”.

Tym, co rzuca się w oczy osobie, która sięgnie po „Przeciw uzbrojonym analfabetom", jest podział na rozdziały, których tytuły są nazwami poszczególnych miesięcy w roku kalendarzowym. Taki układ tekstu zwiększa m.in. wrażenie przejrzystości treści utworu. Kto skusi się na lekturę publikacji wydawnictwa Zysk i S-ka, poczytać może o ważnych i godnych pamięci wydarzeniach historycznych dotyczących naszej Ojczyzny, o znanych postaciach, o ciekawostkach historycznych, jak chociażby o tym, że słynny koń Józefa Piłsudskiego został przemianowany z Fantazji na Kasztankę.

Jest miejsce w utworze na refleksję, na retrospekcję, na humor, na wyrażenie swojej opinii, na dygresje, na podzielenie się z odbiorcami spostrzeżeniami o sprawach polskich i tym, jak historia rezonuje w życiu autora, jego rodziny, znajomych, w życiorysach ludzi, z którymi się stykał, o których pamięta, o których dowiedział się czegoś interesującego. „Przeciw uzbrojonym analfabetom” to subiektywny, literacki kalendarz, w którym znaleźć można m.in. skojarzenia autora dotyczące słynnego strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku, stanu wojennego, II wojny światowej, rewolucji październikowej, 11 listopada, powstania styczniowego, żołnierzy wyklętych, Katynia, Narodowego Święta Odrodzenia Polski i wielu innych istotnych dla dziejów naszej Ojczyzny wydarzeń. Jan Majchrowski nawiązuje ponadto w dopowiedzeniu do każdego rozdziału do twórców kultury, np. poety Włodzimierza Majakowskiego, Henryka Sienkiewicza, Andrzeja Wajdy, Stanisława Barei, Gilberta Chestertona, Michaiła Bułhakowa, Jacka Kaczmarskiego.

Kto skusi się na lekturę wydanej przez wydawnictwo Zysk i S-ka publikacji, odbędzie literacką podróż w czasie, przypominając sobie o różnych faktach historycznych, które wpływały na losy naszego państwa, stanowiąc integralną  część polskich dziejów. „Przeciw uzbrojonym analfabetom” ma szansę spodobać się szczególnie tym miłośnikom historii,  którym  nigdy dość czytania o przeszłości Polski. W opowiastkach Jana Majchrowskiego znaleźć bowiem można wiele wzmianek i odniesień do tego, co warto wiedzieć o minionych czasach.

Iwona Trojan
(iwona.trojan@dlalejdis.pl)

Jan Majchrowski, „Przeciw uzbrojonym analfabetom”, wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2023