Angina u dziecka – co powinien wiedzieć rodzic?

Dlaczego moje dziecko ma anginę?

Angina to ogólnoustrojowa choroba zakaźna. Objawia się ostrym odczynem zapalnym w obrębie tkanki chłonnej gardła [1]. Dzieci chorują na nią najczęściej w okresie jesienno-zimowym [2]. Do zakażeń dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub po aktywacji nosicielstwa.

Co wywołuje anginę u dzieci?

Przyczyną blisko 70–85% zakażeń u dzieci są wirusy, w tym głównie rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirus Epsteina–Barr, Herpes simplex i inne [3]. Za resztę zachorowań odpowiadają bakterie. W większość przypadków zapalenia bakteryjnego u dzieci winowajcą jest bakteria Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA) [2]. Wówczas mówi się o anginie paciorkowcowej.

Jak długo zakaża chory?

W przypadku infekcji bakteryjnej chory zakaża mniej więcej przez 24 godziny od rozpoczęcia skutecznego leczenia. W zakażeniach wirusowych przez okres wylęgania się choroby (od 1 do 6 dni), ale także na 1-2 dni przed wystąpieniem objawów i nawet do 3 tygodni po ich ustąpieniu [4]. Dzieci, które mają anginę, nie powinny kontaktować się z innymi osobami w przedszkolu lub w szkole [3].

Angina wirusowa – jakie są objawy u dzieci?

Ostre wirusowe zapalenie gardła i migdałków ma dość łagodny przebieg. Objawy wolno narastają i ustępują dość szybko [4]. Charakterystyczne cechy anginy wirusowej to [1, 4]:

• powolny początek;
• niewielkie zaczerwienienie gardła;
• niska gorączka lub normalna temperatura ciała;
• bóle głowy, mięśni i stawów;
• ból brzucha i biegunka, jeśli zakażenie jest wywołane wirusem grypy A lub EBV;
• katar;
• kaszel;
• chrypka;
• zapalenie spojówek.

Niekiedy mogą wystąpić również widoczne zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej w postaci owrzodzeń [4].

Angina paciorkowcowa u dzieci – czym się objawia?

Charakterystyczną cechą anginy bakteryjnej (ropnej) wywołanej paciorkowcami jest jej nagły początek oraz brak kaszlu i kataru. Choroba daje o sobie znać wysoką gorączką (powyżej 38 stopni Celsjusza) oraz silnym bólem gardła i bólem podczas połykania [4].

Do innych objawów anginy paciorkowcowej można zaliczyć [1]:

• zaczerwienienie błony śluzowej gardła z wysiękiem;
• bolesność i powiększenie węzłów chłonnych szyi;
• wybroczyny (czerwone plamki) na podniebieniu;
• powiększenie migdałków;
• wysypkę;
• ból głowy.

U dzieci czasami mogą wystąpić bóle brzucha, nudności i wymioty [4].

Jak ustalić, jaki rodzaj anginy ma dziecko?

W przypadku anginy ważne jest określenie, jaki czynnik ją wywołał, ponieważ w ten sposób można ustalić, czy konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii [2]. Oprócz oceny objawów zaleca się wykonanie posiewu wymazu z gardła lub migdałków. Pozytywny wynik potwierdzający zakażenie bakteryjne odczytuje się mniej więcej po dobie, a w razie wyniku ujemnego – po 48 godzinach [3].

Jak wygląda leczenie anginy u dziecka?

Proces leczenia zależy od czynnika, który spowodował zakażenie. Wirusowa angina u dziecka nie wymaga podawania antybiotyku. Stosuje się leczenie objawowe, które obejmuje odpoczynek, nawadnianie organizmu, podawanie leków przeciwbólowych i ewentualnie przeciwgorączkowych oraz stosowanie preparatów na gardło o miejscowym działaniu znieczulającym i przeciwzapalnym [4].

W przypadku anginy paciorkowcowej u dzieci należy zastosować antybiotyk. Lekiem pierwszego wyboru jest penicylina fenoksymetylowa. Antybiotyk przepisuje lekarz, który ustala jego dawkowanie na podstawie masy ciała dziecka. Leczenie trwa 10 dni i nie wolno go przerywać, nawet mimo ustąpienia objawów. W przypadku anginy ropnej również ważne jest dbanie o nawodnienie organizmu dziecka, stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych oraz środków miejscowych, które uśmierzą silny ból gardła [4].

Warto pamiętać, że nieleczona lub zbagatelizowana angina może doprowadzić do wystąpienia powikłań. Obejmują one m.in. powstanie ropnia okołogardłowego, ropnego zapalenia ucha lub zatok, a nawet gorączki reumatycznej lub ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek [4].

Bibliografia:

[1] Syryło A., Zapalenie migdałków podniebiennych, Alergoprofil 2009, Vol. 5, Nr 1, 11-15.

[2] Szenborn L. i in., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), 2023 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 27.09.2023)).

[3] Dziekiewicz M., Radzikowski A., Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia, Pediatr Med Rodz 2016, 12 (2), p. 141–149.

[4] Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie (dostęp: 27.09.2023)).

Na zlecenie marki Chlorchinaldin