Industrialna Warszawa

Stolica naszego kraju to prawdziwy świadek tragicznej historii, ale także i nadziei, że po najgorszych czasach, nastąpią te piękne. Patrząc dzisiaj na Warszawę, czuje się dumę i radość, że powstała niczym feniks z popiołów. Warszawa na pierwszy rzut oka nie kojarzy się z obiektami industrialnymi. Chodzi o miejsca związane z przemysłem, gazownictwem, ale w zupełnie nowoczesnym wydaniu. Jak się okazuje, w całym mieście mamy ich całkiem sporo.

Te najbardziej popularne to:

• Browary Warszawskie - przykład ciekawej rewitalizacji budynków fabrycznych. Po II wojnie światowej istniejący od 1846 roku przy ul. Krochmalnej browar znacjonalizowano i przeniesiono na ul. Grzybowską. W 1954 roku ruszyła produkcja. To właśnie tutaj wymyślono popularne piwo „Królewskie” i stąd wyjechały w 1972 roku pierwsze polskie butelki z Coca-Colą. Na początku XXI wieku część infrastruktury wyburzono, a w 2017 roku rozpoczęła się największa w stolicy rewitalizacja, w wyniku której powstał niezwykły kompleks łączący funkcje mieszkalne, usługowe, biurowe i gastronomiczne.
• Elektrownia Powiśle - elektrownia uruchomiona została w 1904 roku jako prywatna, a w 1933  roku przeszła pod nadzór państwowy. Zwano ją także Elektrownią Warszawską i Elektrownią Miejską. Działała aż do wczesnych lat 90. XX wieku. Obecnie - po gruntownej rewitalizacji - to niepowtarzalna przestrzeń. Część byłej elektrowni zajęły apartamentowce, a część nowoczesny kompleks biurowo-handlowo-usługowy, który otwarto w 2020 roku. Szczególnie zachwycające są wyeksponowane po konserwacji ceglane mury gmachu, autentyczne elementy z dawnej elektrowni, zachowane kominy oraz stalowa konstrukcja dawnej hali kotłów.
• Fabryka Norblina - to jedna z najbardziej udanych rewitalizacji przemysłowych na całym Mazowszu. Pierwotnie należała do Wytwórni Platerów Braci Buch, która była kontynuatorką istniejącej w Warszawie od 1830 roku fabryki wyrobów z nowego srebra Gustawa Hennigera. Norblin kupił ją dopiero w 1882 roku. Dzisiaj to nowoczesna przestrzeń z biurami, sklepami, restauracjami, kawiarniami, butikowym kinem, wystawami, ekologicznym bazarem oraz muzeum upamiętniającym historię tego obiektu.
• Fabryka Czekolady E. Wedel - Fabryka Wedla to absolutny ewenement w przemyśle spożywczym. Została bowiem zaprojektowana w wielokondygnacyjnym układzie pionowym, a nie na pojedynczej hali przemysłowej i do tego w zwartej zabudowie miejskiej. Jan Wedel przeniósł ją w to miejsce w 1931 roku. Na tę okazję została sprowadzona zza granicy maszyna do produkcji twardej i nienapowietrznej czekolady oraz pierwszy w Polsce mechanizm do pakowania karmelków.
• Filtry Lindleya - to niezwykłe, że obiekty techniczne, które wybudowano w latach 1883-1886 nadal działają i służą jako tzw. filtry powolne - elementy systemu oczyszczania wody dla Warszawy, jedyne zachowane tego typu obiekty na świecie. Zachwycają precyzją wykonania i architektoniczną maestrią. Trzeba dodać, że w chwili powstania filtrów Warszawa była szóstym miastem w Europie posiadającym nowoczesną sieć wodociągową.
• Muzeum Drukarstwa Warszawskiego - miejsce magiczne nie tylko dla miłośników książek. Muzeum Drukarstwa w swoich zbiorach posiada zabytki sztuki drukarskiej, graficznej, edytorskiej i introligatorskiej oraz maszyny i przyrządy używane przez dawnych drukarzy. Atrakcją jest możliwość własnoręcznego wytłoczenia druku okolicznościowego na zabytkowej prasie drukarskiej.

Klaudia Kwiatkowska
(klaudia.kwiatkowska@dlalejdis.pl)

^{Fot. freepik.com}