Jak wybrać odpowiedni lek wykrztuśny?

Czym charakteryzuje się kaszel mokry?

Mokry kaszel znany też jako produktywny lub wilgotny to ten, któremu towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny (plwociny) [1]. Zwykle poprzedza go kaszel suchy, który potem na skutek zagęszczenia się śluzu w drogach oddechowych przemienia się w mokry. Często towarzyszy mu odwodnienie spowodowane rozwijającą się w organizmie infekcją, ponieważ niski poziom nawodnienia powoduje zwiększanie gęstości śluzu [2]. Tym samym w drogach oddechowych zalega wydzielina, którą trudno odkrztusić. W tym przypadku zaleca się więc stosowanie odpowiednich leków wykrztuśnych, które ułatwią jej usunięcie.

Jak działa lek wykrztuśny?

Zadaniem leków wykrztuśnych (inaczej sekretolitycznych) jest ułatwianie usunięcia zalegającej wydzieliny poprzez zwiększenie jej nawodnienia i objętości oraz zmniejszenia lepkości [3]. Jest to działanie wskazane w przypadku kaszlu mokrego, w którym nie zaleca się przyjmowania leków z substancjami hamującymi odruch kaszlu [4].

Natomiast wskazane jest również przyjmowanie leków [2]:

• mukolitycznych, które przywracają prawidłową gęstość wydzieliny, redukują jej lepkość i sprawiają, że jest bardziej płynna;

• mukokinetycznych, które pobudzają ruchliwość nabłonka rzęskowego, by usprawnić ewakuację plwociny.

Dlatego odpowiedni syrop wykrztuśny czy inna postać leku przyjmowanego w czasie kaszlu produktywnego, ma za zadanie zwiększać wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i poprawiać jego transport. Dzięki temu ułatwia odkrztuszanie plwociny i w konsekwencji łagodzi kaszel. Największą skuteczność przyjmowanych leków obserwuje się pomiędzy 4. a 10. dniem infekcji [2].

Jaka jest rola leków wykrztuśnych?

Warto mieć na uwadze, że leki wykrztuśne nie tylko rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie, ale także redukują ryzyko nadkażeń. Ma to szczególne znaczenie w przypadku kaszlu spowodowanego infekcją wirusową górnych dróg oddechowych. Poza tym wspomagają skuteczność antybiotyków podawanych w przypadku zakażenia bakteryjnego. Zmniejszają ryzyko wystąpienia obtruracji dróg oddechowych, hamują dalszy rozwój stanu zapalnego i poprawiają ogólny komfort chorego [2]. Dlatego, gdy pojawia się kaszel mokry, warto zadbać o przyjmowanie odpowiednich leków wykrztuśnych.

Jak wybrać odpowiedni lek na kaszel mokry?

Dostępność tak wielu preparatów na kaszel w aptece bez recepty może wywołać chaos w dobrze odpowiedniego leku. Dlatego warto zwrócić uwagę na skład kupowanego produktu. Lek wykrztuśny powinien bazować na jednej z poniższych substancji [3]:

• gwajafenezyna, która zwiększa objętość oraz płynność śluzu;

• karbocysteina, która zmniejsza lepkość wydzieliny i dodatkowo wykazuje aktywność przeciwzapalną oraz antyodksydacyjną;

• erdosteina, która poprawia płynność śluzu oraz wpływa na lepszą ruchliwość nabłonka rzęskowego;

• bromheksyna znana ze swojej zdolności do zmniejszania lepkości śluzu i nasilania odruchu jej odkrztuszania;

• ambroksol, który ma podobne działanie bromheksyny, ale jest ono silniejsze i dłuższe.

Bardzo często chorzy sięgają właśnie po dostępne w aptekach bez recepty leki na bazie ambroksolu. Tak składnik zawiera Deflegmin syrop dla dorosłych i dzieci powyżej 1. roku życia, który zwiększa płynność śluzu, ułatwia odkrztuszanie i w konsekwencji przyspiesza leczenie mokrego kaszlu [5].

W przypadku leków wykrztuśnych należy pamiętać, że ich postać powinna być dobrana do wieku pacjenta. Podawanie preparatu dzieciom ułatwi forma kropli doustnych lub syropu o przyjemnym smaku. Dorośli mogą sięgać po leki na kaszel mokry w kapsułkach, tabletkach lub w syropie.

Warto zaznaczyć, że leczenie kaszlu produktywnego powinno skupiać się również na usunięciu jego przyczyny. Dopiero kompleksowa terapia przyczynowo-objawowa przyspieszy powrót do zdrowia, poprawi samopoczucie i zapobiegnie powikłaniom [2].

Bibliografia:

[1] Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 19.09.2023)).

[2] Schönknecht K., Krauss H. i in., Leczenie kaszlu w przebiegu infekcji dróg oddechowych – efekt połączenia związków czynnych pochodzenia naturalnego z tymolem, Wiadomości Lekarskie, 2016, 69, 6, 793-800.

[3] Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 2016, 4, 305-321.

[4] Mazurek H., Na jakiej zasadzie działają syropy na kaszel mokry i suchy?, 2014 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.4.5.19. (dostęp: 19.09.2023)).

[5] Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/rodzina-deflegmin/deflegmin-dla-doroslych/deflegmin-syrop/.

Artykuł powstał na zlecenie marki Deflegmin