Kryzys w związku – próba czy koniec?

Kryzys, czyli co?
Słowo „kryzys” pochodzi z języka greckiego, od słowa krino, które oznacza wybór, decydowanie, zmaganie i walkę. To okres przełomu, przesilenia, decydujących zmian. W języku angielskim termin crisis przywołuje skojarzenia z sytuacjami nagłymi i urazowymi, chorobami, załamaniem jakiegoś ładu (politycznego, ekonomicznego). Z psychologicznego punktu widzenia kryzys oznacza przejściowy stan nierównowagi wewnętrznej, wywołany przez jakieś ważne wydarzenie wymagające istotnych zmian. Kryzys wiąże się z sytuacją, w której nie mogąc rozwiązać jakiegoś trudnego problemu, jesteśmy narażeni na napięcie, niepokój i poczucie dyskomfortu psychicznego. Przedłużający się kryzys związku prowadzi do jego dezorganizacji, wyrażającej się w niewywiązywaniu się partnerów ze wzajemnych zobowiązań i oczekiwań. Wbrew pozorom, wcale nie musi dojść do zdrady, aby nastąpił kryzys i rozpad związku.

Kiedy istnieje ryzyko kryzysu?
Kryzys może mieć przyczyny w czynnikach zewnętrznych albo wewnętrznych. Kryzysy wywołują przede wszystkim wydarzenia emocjonalnie znaczące, niecodzienne (np. narodziny dziecka) lub wydarzenia, które wymuszają poważną zmianę (np. przeprowadzka do innego kraju, do której jedno z partnerów jest zmuszane, przejście na emeryturę). Wśród czynników wewnętrznych można wymienić złe wzorce rodzinne (np. alkoholizm lub przemoc w rodzinie) czy zdarzenia losowe, zdarzające się incydentalnie i wywołane przez zdarzenia nieprzewidziane, jak śmierć dziecka lub współmałżonka, utrata pracy, poważna choroba, wypadek. Co ciekawe, różnego typu kryzysy są charakterystyczne dla kolejnych etapów związku, a więc np. ślubu, ciąży i rodzicielstwa, odejścia dzieci z domu itd. W pewnych okresach związek jest bardziej podatny na kryzys i rozpad, dlatego ważne jest, aby uczyć się radzenia sobie z takimi sytuacjami. Pozytywne rozwiązywanie owych sytuacji stwarza możliwość ukształtowania relacji trwalszych, o wyższym stopniu złożoności. Partnerzy nie mogą unikać zmian, które pojawią się w ich życiu, lecz muszą stale zdobywać doświadczenia, adaptując się do nich.

Agnieszka Bukowczan-Rzeszut
(agnieszka.bukowczan@dlalejdis.pl)