Edukacja dorosłych

Zmiany te powodowane są głównie przez nowe możliwości tworzenia, przekazywania, upowszechniania i wykorzystania wszystkich przekazów i każdych informacji oraz tworzenia i współtworzenia zasobów Internetu. Ich konsekwencją jest powstawanie nowej aktywności intelektualnej człowieka i jego innowacyjnego wymiaru. Edukacja dorosłych wobec wyzwań współczesnego świata zaczyna coraz prężniej się rozwijać. Obecnie wszelkie technologiczne nowinki otwierają coraz to ciekawsze możliwości, np. nowy wymiar kształcenia i realizację edukacji na odległość, która ma już określone regulacje prawne w odniesieniu do szkolnictwa wyższego.

Edukacja dorosłych może być przez wielu nazywana dziedziną życia społecznego obejmującą zarówno kształcenie, ale także wychowanie osób dorosłych. Aktywność edukacyjna ludzi dorosłych przejawia się na różnych poziomach edukacji (z kształceniem wyższym i podyplomowym włącznie) i w rozmaitych formach.

Jednym z podstawowych kierunków zmiany ustroju społecznego jest odchodzenie od hierarchicznego ładu społecznego i tworzenie ładu demokratycznego. W dziedzinie oświaty przejawia się to m.in. w rozbiciu niemal monopolu państwa i jego instytucji. Państwo nie jest już jedynym dysponentem edukacji. Zmianom ustrojowym towarzyszą przeobrażenia w pojmowaniu miejsca i funkcji edukacji w życiu społecznym. Od dawna oświata spełniała służebne funkcje wobec państwa, utrwalała istniejące struktury społeczne. Teraz natomiast, w demokratycznym ładzie społecznym, oczekuje się od oświaty przede wszystkim spełniania funkcji wyzwalających możliwości rozwojowe człowieka. Oświata ma służyć jej uczestnikom, ludziom z niej korzystającym. Edukacji powierza się także szczególne funkcje krytyczno-kreatywne, czyli przygotowanie do krytycznego oglądu rzeczywistości oraz kreowania lepszej rzeczywistości, także społecznej. A zatem nie przystosowywanie do otaczającego świata, lecz sprzyjanie rozwojowi człowieka i sprzyjanie zmianom, jest akcentowanym dziś powołaniem edukacji. Treści edukacji również powinny dotyczyć spraw teraźniejszości i przyszłości. Treści te mają pomagać współczesnemu człowiekowi w zrozumieniu świata, wyborze życiowych celów, realizacjach planów życiowych, a także w samorozwoju. Zarówno treści, jak i proces, metody, środki czy formy edukacji stają się coraz bardziej zróżnicowane, elastyczne, podatne na oczekiwania, potrzeby i możliwości uczestników edukacji. Ponadto demokratyzacja życia społecznego przynieść powinna oświacie zmianę relacji między organizatorami, wykładowcami i osobami pragnącymi korzystać z oferty edukacyjnej. Jak w całej edukacji, tak i w edukacji dorosłych, powinny być upowszechnione podmiotowe stosunki między wszystkimi ludźmi zaangażowanymi w procesy edukacyjne. A jakie są zadania edukacji dorosłych wobec wyzwań współczesnego świata? Przede wszystkim:

• Umożliwianie ludziom dorosłym, którzy nie uzyskali dotąd wystarczającego wykształcenia, zdobycie takiego wykształcenia – przykładowo metodą nauczania na odległość.
• Spełnienie funkcji kompensacyjnych, wyrównawczych.
• Spełnienie funkcji ogólnorozwojowych.
• Spełnienie funkcji kulturotwórczych.
• Odnawianie wiedzy ogólnej i zawodowej ludzi dorosłych.
• Pomaganie ludziom dorosłym w rekwalifikacji.
• Pomoc w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, w doskonaleniu zawodowym.
• Stymulowanie rozwoju człowieka – rozwój osobowości, rozwój kompetencji specjalistycznych.
• Doradztwo (życiowe, edukacyjne, zawodowe).

Bez wątpienia przysłowie: „uczymy się przez całe życie” nabiera dosłownego znaczenia. Pamiętajmy, że nieustannie musimy dbać o swój rozwój i podnoszenie kompetencji.

Joanna Sieg
(joanna.sieg@dlalejdis.pl)

^{Fot. pixabay.com}