Magiczne Bory Tucholskie

Piękne lasy, wrzosowiska, jeziora. Miejsce idealne na urlop czy weekendowy wypad. Jednak to nie tylko miejsce relaksu i wyciszenia się na łonie natury. W powiecie chojnickim, w gminie Czersk znajduje się wieś Odry. W jej sąsiedztwie przepływa rzeka Wda. A w pobliżu wsi znajduje się rezerwat Kamienne Kręgi, największe w Polsce, natomiast drugie w Europie, skupisko kamiennych kręgów, cmentarzysko Gotów i Gepidów z I i II wieku n.e.

Kręgi, kurhany i porosty
Dla archeologów i turystów, Odry to najbardziej znane i świetnie zachowane cmentarzysko kręgów kamiennych, które stanowi jedno z cenniejszych tego typu krajobrazów kulturowych w Europie. Rezerwat Kręgi Kamienne oraz znajdująca się tam stała ekspozycja archeologiczno-przyrodnicza, co roku przyciąga wielu turystów. Ekspozycja w rezerwacie składa się z dwóch części: w pierwszej prezentowane są najcenniejsze znaleziska archeologiczne, dokumentujące kulturę materialną i duchową Gotów, pozyskane w trakcie prac wykopaliskowych. Należą do nich: ceramika, biżuteria, przybory higieny osobistej oraz narzędzia. Możemy także zobaczyć makietę cmentarzyska i plansze objaśniające rekonstrukcje grobów. Część przyrodnicza natomiast bardziej zainteresuje przede wszystkim biologów. Są tutaj pokazane niezwykłe cenne gatunki porostów występujących na terenie rezerwatu oraz w Borach Tucholskich. Rozpoznano ich tutaj ponad 80 gatunków, a niektóre z nich znane są w Polsce jedynie ze stanowiska w Odrach.

Osoby, które fascynują się tajemnicami i mrocznymi wątkami najbardziej zainteresowane będą przede wszystkim cmentarzyskiem. Naukowcy odnaleźli na nim wszelkie elementy mówiące o rytualnych obrządkach pogrzebowych. Możemy tutaj zobaczyć w lesie kręgi kamienne, kurhany, groby ze stelami, płaskie oraz groby wcześniejszych kultur (np. kultury pomorskiej). Ponadto stwierdzono, że cmentarzysko było miejscem wyjątkowym. Zwoływano tutaj rodowo-plemienne zgromadzenia wiecowe w kręgach kamiennych tzw. tingów, grzebano również zmarłych.

Odry w liczbach
Na terenie rezerwatu znajduje się 10 całych kręgów i 2 częściowo zachowane. Kręgi liczą od 15 do 33 m średnicy. W każdym z nich jest od 16 do 29 kamieni wystających z ziemi na wysokość 20 do 70 cm. Oprócz kręgów na terenie rezerwatu znajdują się także kurhany. Odkryto w nich około 600 grobów. Od 15 września 1958 teren ten stanowi prawnie chroniony rezerwat przyrody. Stworzono go nie tylko dla zachowania obiektu archeologicznego, ale również w celu ochrony wspominanych już wcześniej gatunków porostów (zwykle obserwowanych wyłącznie na terenach wysokogórskich), które odkryto tutaj na 300 głazach.

Magiczne miejsce
W jakim celu powstało to miejsce? Badacz kultury wielbarskiej – Ryszard Wołągiewicz – odrzucił stanowczo wcześniejszej hipotezy identyfikującej kręgi jako specyficzne formy pochówku. Na podstawie legend i podań skandynawskich oraz w oparciu o przeprowadzone badania, uznał te konstrukcje za miejsca wieców i sądów plemiennych. Sporadyczne pochówki znajdujące się w obrębie kamiennych kręgów miały się tam znaleźć już po zaprzestaniu użytkowania ich jako miejsc spotkań. Zatem prawdopodobnie początkowo służyło ono jako miejsce wspominanych spotkań, w późniejszej fazie jednak przekształciło się w cmentarz.

Kręgi kamienne w Odrach są uznawane za miejsce magiczne. Wśród kręgów wyznaczone zostało specjalne miejsce nazwane elipsą, gdzie według radiestetów, skupiają się energie Ziemi i Kosmosu. Dzięki ich szczególnej koncentracji w ich opinii jest to strefa niezwykle pozytywnej energii, a odwiedzający to miejsce, mogą zaznać jego dobroczynnego oddziaływania. Wielu z przebywających tam osób stwierdziło, iż ustępowały u nich bóle głowy, czuli się odprężeni i zrelaksowani. Badania promieniowania jakie zostały przeprowadzone w „elipsie” wykazały wartość 120000 jednostek w skali Bovisa, przy czym promieniowanie o wartości powyżej 50000 jednostek jest już uznawane za nadprzyrodzone.

Ten rezerwat jest wyjątkowy. Jeśli nie macie pomysłu na odpoczynek, bierzcie mapę w dłoń i wyruszajcie w Bory Tucholskie!

Joanna Sieg
(joanna.sieg@dlalejdis.pl)

^{Fot. wikipedia/Przykuta}