Menopauza a niewydolność żylna — jak chronić się przed żylakami?

Czym jest niewydolność żylna?

Niewydolność żylna kończyn dolnych[1] jest to proces chorobowy, do którego dochodzi w wyniku nieprawidłowo działających zastawek żylnych. To z kolei powoduje wsteczny przepływ krwi, czyli refluks żylny, powstawanie żylaków albo zakrzepicy. Ta niewydolność może mieć charakter stały albo czasowy, a najbardziej narażone są kobiety w ciąży oraz w okresie menopauzy.

Najważniejsze objawy niewydolności żylnej to:

• większa męczliwość,
• dyskomfort w obrębie kończyn dolnych, czyli uczucie ciężkości i napięcia nóg,
• swędzenie skóry,
• skurcze łydek, najczęściej w nocy,
• ból w okolicach poszerzonej żyły.

Niewydolność żylna a menopauza

W ścianach naczyń krwionośnych znajdują się receptory dla hormonów płciowych, czyli estrogenów i progesteronu. Kiedy poziom tych hormonów jest wysoki, to naczynia się rozkurczają, a kiedy niski, to ulegają zwężeniu. W okresie przed menopauzą[2] dochodzi do spadku poziomu hormonów, a to może skutkować pogrubieniem oraz zmniejszeniem elastyczności ściany żył. To z kolei utrudnia swobodny przepływ krwi w obu kierunkach, co powoduje zastój i obrzęk kończyn, a potem niewydolność żylną.

Profilaktyka i leczenie niewydolności żylnej w okresie menopauzy

Metodą, która zapobiega skutkom niewydolności żylnej w okresie menopauzy, jest możliwość zastosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Poza tym terapia ta w okresie przekwitania przyczynia się do zmniejszenia objawów niedoboru estrogenów, czyli poprawia samopoczucie i jakość życia. Przy stosowaniu tej terapii mogą się również pojawić działania niepożądane, takie jak: zakrzepica żylna, zawał serca albo udar mózgu.

Aby wzmocnić swój układ krążenia, a także poprawić kondycję, a poprzez to złagodzić objawy niewydolności żylnej, warto wprowadzić ćwiczenia ruchowe o umiarkowanej aktywności. Ważne jest, by angażowały one mięśnie kończyn dolnych. Istotne jest też to, aby nie siedzieć lub nie stać długo w jednej pozycji. Dlatego warto robić sobie krótkie przerwy i wybrać się na spacer albo poruszać nogami. Natomiast nie są wskazane długie i gorące kąpiele oraz korzystanie z sauny.

Jeśli jest to początkowy etap niewydolności żylnej, to najczęściej stosowane jest leczenie farmakologiczne. Można również zastosować maści, żele oraz kremy. Na przykład na te dolegliwości pomóc może żel z heparyną na żylaki. Jego substancją czynną jest właśnie heparyna, która ma działanie przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne oraz przeciwobrzękowe. Żel ten bardzo dobrze radzi sobie w walce z obrzękami oraz z uczuciem ciężkości nóg. Łatwo wchłania się przez skórę i łagodzi objawy towarzyszące niewydolności żył powierzchownych.

W bardziej zaawansowanych przypadkach można zastosować zabieg obliteracji chorego naczynia, który jest nazywany skleroterapią albo ostrzykiwaniem. Najczęściej jest on stosowany przy przewlekłej niewydolności żylnej.

Referencje:

1. Narbutt J. i in., Przewlekła niewydolność żylna – epidemiologia, klasyfikacja, obraz kliniczny. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I [w:] „Przegląd Dermatologiczny”, 2018, vol 105, nr 4.
2. Olszewska J. i in., Problemy kobiet w okresie okołomenopauzalnym [w:] „Pielęgniarstwo Polskie”, nr 1(55), 2015.

[1] Narbutt J. i in., Przewlekła niewydolność żylna – epidemiologia, klasyfikacja, obraz kliniczny. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I [w:] „Przegląd Dermatologiczny”, 2018, vol 105, nr 4.

[2] Olszewska J. i in., Problemy kobiet w okresie okołomenopauzalnym [w:] „Pielęgniarstwo Polskie”, nr 1(55), 2015.