Wszystko, co trzeba wiedzieć o zapaleniu zatok

Wyróżnia się zatoki szczękowe, czołowe, sitowe i zatokę klinową, które w naturalny sposób ogrzewają i nawilżają wdychane powietrze.

Charakterystyczne objawy

W stanie fizjologicznym wnętrze zatok wyściela błona śluzowa produkująca wydzielinę, która znajduje swoje ujście w jamach nosowych. W przypadku infekcji bakteryjnej lub wirusowej dochodzi do zapalenia i obrzęku śluzówek zatok, co powoduje utrudniony odpływ wydzieliny, która gromadzi się w ich wnętrzu. Wywołuje to uczucie silnego bólu w okolicy nasady nosa, powstanie uczucia rozpierania oraz utrudnione oddychanie. Objawom może towarzyszyć chwilowa utrata węchu, ściekająca po ścianie gardła wydzielina, która podrażnia gardło i wywołuje kaszel, oraz gorączka.

Rodzaje zapalenia zatok

Wyróżnia się zapalenie ostre, nawracające i przewlekłe. Najbardziej typowy jest przebieg ostry, trwający od 4 do 8 tygodni, który po wyleczeniu nie pozostawia żadnych zmian w błonie śluzowej nosa. Jeżeli objawy nie słabną w czasie i przekraczają 8 tygodni, wtedy mamy do czynienia z zapaleniem przewlekłym. W tym przypadku konieczne jest wdrożenie intensywnego leczenia celowanego. Natomiast jeżeli objawy pojawiają się w odstępach kilkutygodniowych z podobnym nasileniem, wtedy jest to nawracające zapalenie zatok.

Co jest przyczyną zapalenia zatok?

Zapalenie zatok najczęściej wywołane jest przez chorobotwórcze wirusy z grupy koronawirusów, rhinowirusów i adenowirusów. Może być także spowodowane przez kolonizację bakteriami, takimi jak: Heamophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, czy Streptococcus pneumoniae. Zdarzają się także infekcje na tle grzybiczym, jednak w zdecydowanej większości związane są z dużymi niedoborami odpornościowymi lub u osób po przewlekłych terapiach lekami sterydowymi. Ponadto, zapalenia zatok bardzo często występują u osób z wadami anatomicznymi w budowie przegrody nosowej, u nosicieli paciorkowców w obrębie jamy nosa, u osób chorujących na alergiczny nieżyt nosa lub astmę oskrzelową oraz cierpiących na próchnicę zębów.

Jak leczyć zapalenie zatok?

Jedną z podstawowych metod jest postępowanie zachowawcze. W tym celu stosuje się tak zwane płukanie zatok, które można wykonać samodzielnie w domu, przy użyciu dostępnych w aptekach zestawów do irygacji jam nosowych. Jest to bardzo dobra metoda, do której wykorzystywane są roztwory soli fizjologicznej, polegająca na mechanicznym oczyszczeniu wnętrza zatok i nosa z zalegającej wydzieliny i zanieczyszczeń. Leczenie uzupełniające mogą stanowić preparaty zawierające efedrynę lub pseudoefedrynę i aplikowane donosowo, działające obkurczająco na błonę śluzową nosa. Natomiast w  przypadku doraźnego leczenia silnego bólu pomocny będzie lek na zatoki Aspirin, który działa zarówno przeciwzapalnie i przeciwbólowo. W przypadku wystąpienia nadkażenia bakteryjnego może okazać się konieczne wdrożenie antybiotykoterapii. Najbardziej radykalną i stosowaną w ostateczności metodą leczenia jest operacja zatok, polegająca na przywróceniu ich odpowiedniej wentylacji i drożności.

^{Fot. Materiały zewnętrzne}