DVD „The Square” – recenzja

Głównym bohaterem filmu jest dyrektor prestiżowego i bardzo znanego muzeum w Sztokholmie. Christian jest w zasadzie człowiekiem sukcesu. Świetnie wygląda, dobrze zarabia i zajmuje się w dodatku sztuką (mniej biznesem). Z całą pewnością jest przedstawicielem dobrze sytuowanej klasy średniej lub wyższej zasobnego państwa w Zachodniej Europie. Tytułowy „The Square” to oznaczony kwadrat przed budynkiem muzeum. Jest to dzieło artystki Loli Arias, według której w tym miejscu każdy ma prawo do uważności, zaufania, troski i opieki bez względu na nację, kolor skóry, status społeczny itd.

Temat zaufania i granic pojawia się zreszta w filmie wiele razy. Dzięki temu, że główny bohater zajmuje się zawodowo sztuką, twórcy filmu poruszają w nim kilka tematów. Jednym z nich jest właśnie relacja ludzi z różnych grup społecznych. To chociażby Christian kontra bezdomni i żebracy, z którymi ma na co dzień do czynienia. Czasami może się wydawać, że to ludzie dotknięci przez los, a czasami można mieć wrażenie, że bieda była ich wyborem. Z drugiej zaś strony właściwie niewiadomo kto ma do kogo większe uprzedzenia. Bogatsi do biedniejszych czy odwrotnie? Pewnego poranka, właśnie blisko już „The Square”, Christian zostaje okradziony. Po znalezieniu swoich rzeczy, na bohatera niemal napada dorastający chłopiec. Jest podejrzewany przez rodziców, że właśnie to on był sprawcą kradzieży i w związku z tym, dostał szlaban. Jego wściekłość jest ogromna i na pewno nie zakłada opcji dialogu, ale spełnienie żądań.

Kolejne pytanie moim zdaniem dotyczy tego, jakie granice wyznacza współczesna sztuka. Trochę to stary dyskurs czym sztuka jest, a czym nie jest i kto nadaje jej wartość. Kuratorzy czy artyści? A może odwiedzający wystawę? Czy w dobie ugrzecznionej i zdystansowanej szwedzkiej kultury, jedynym co się liczy to szok i dzikość?

„The Square” to film wielowymiarowy. Na pewno jest dla mnie dziełem obrazującym współczesną zamożną Szwecję i opowiada o tym poprzez świat kontrastów, których doświadcza na co dzień Christian. Sztuka ma nie tylko pokazywać różne konteksty naszego życia. Ma także je wzbogacać. Czy mimo swoich różnych koncepcji pokazanych na filmie, wzbogaca także życie imigrantów? Chrisitan zarządza instytutcją, której produkty mają często bogato wymyślone koncepcje; oddają np. ducha wolności lub zwrócić uwagę na pewne problemy społeczne (uprzedzenia, życie w oddzielnych kastach itd.). Powstaje jednak pytanie komu te pytania mają służyć albo kto na nie faktycznie szuka odpowiedzi. I czy ktoś wciela je w życie. Świetnie zrealizowany film, momentami bardzo wysmakowany wizualnie oraz bardzo dobrze zagrany.

Agnieszka Pater
(agnieszka.pater@dlalejdis.pl)

„The Square” DVD dystrybucja GUTEK FILM