Jak uniknąć nadwagi u dzieci?

O tym, jaką rolę mogą odegrać produkty mleczne – szczególnie fermentowane – w profilaktyce otyłości, opowiadają eksperci uczestniczący w inicjatywie Związku Polskich Przetwórców Mleka.

Rodzicu, sprawdź czy Twoje dziecko je wystarczająco dużo produktów mlecznych
Z raportu COSI wynika, że aż 15% ośmiolatków w Polsce choruje na otyłość². Jednocześnie dynamika wzrostu nadwagi wśród najmłodszych jest jedną z najwyższych w Europie. Tylko w ciągu ostatnich 20 lat liczba dzieci z nadwagą wzrosła niemal dwukrotnie³. Te niepokojące dane skłoniły specjalistów z zakresu żywienia i pediatrii, organizacje pozarządowe i producentów żywności do wspólnych działań. Efektem współpracy będzie ekspercki raport pt. „Rola produktów mlecznych w przeciwdziałaniu nadwadze i otyłości”, który ukaże się we wrześniu tego roku.
– Otyłość dziecięca jest obecnie najczęstszą z chorób cywilizacyjnych, jakie występują w rozwiniętych społeczeństwach. Jest to choroba złożona, związana z czynnikami środowiskowymi i genetycznymi. Jeżeli występuje na wczesnym etapie życia dzieci, to grozi powikłaniami i kontynuacją u osób dorosłych. Według ostatnich badań częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci w wieku wczesnoszkolnym sięga już co trzeciego dziecka – mówi dr hab. n.med., prof. SUM, Paweł Matusik.

Mleko, jogurty, kefiry i inne produkty mleczne – zwłaszcza te fermentowane – są ważnym źródłem niezbędnych składników, które wspierają rozwój układu odpornościowego i kostno-mięśniowego. To szczególnie istotne w okresie intensywnego wzrostu dziecka. Kolejna korzyść, płynąca z ich obecności w diecie dzieci, to pozytywny wpływ na profilaktykę nadwagi i otyłości.

– Produkty mleczne mają wysoką wartość odżywczą i są zalecane szczególnie w żywieniu dzieci i młodzieży jako część zbilansowanej diety. Wartość odżywcza tych produktów została szeroko udokumentowana w literaturze. Należy zwrócić uwagę, że są one bogatym źródłem wysokiej jakości białka i wielu niezbędnych mikroskładników, takich jak magnez, cynk, wapń, fosfor, potas, witaminy A, B2, B12 i D. Składniki, zawarte w produktach mlecznych, odgrywają kluczową rolę w rozwoju i budowie kości oraz funkcjonowaniu układu mięśniowo-szkieletowego i serca. Badania pokazują, że niższe spożycie mleka i produktów mlecznych może być związane ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, złego stanu zdrowia kości i chorób pokrewnych. Liczne prace naukowe potwierdzają korzystną rolę mlecznych produktów w profilaktyce otyłości u dzieci i młodzieży – mówi dr hab n. med i n. o zdr. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,  ekspertka merytoryczna raportu.

Eksperci łączą siły
Spożycie produktów mlecznych przez dzieci w wieku wczesnoszkolnym wciąż pozostaje poniżej zalecanych norm żywieniowych. Tymczasem ich regularne włączanie do codziennej diety może odegrać istotną rolę w zapobieganiu nadwadze i otyłości u najmłodszych.

– Dostrzegamy poważny problem społeczny, jakim jest wzrost liczby dzieci z nadmierną masą ciała, co jest konsekwencją m.in.  nieprawidłowej diety. Aby temu skutecznie przeciwdziałać, niezbędne jest połączenie sił wielu interesariuszy, w tym producentów żywności. Rozumiejąc to, zainicjowaliśmy projekt, dotyczący roli produktów mlecznych w przeciwdziałaniu nadwadze i otyłości wśród dzieci. Chcemy w ten sposób dotrzeć do tych, którzy mają największy wpływ na żywienie najmłodszych - szczególnie w domu i szkole – mówi Marcin Hydzik, Prezes Związku Polskich Przetwórców Mleka.

Na projekt zainicjowany przez Związek Polskich Przetwórców Mleka składa się przegląd opracowań naukowych, badanie spożycia produktów mlecznych oraz rekomendacje, będące efektem dialogu między zróżnicowanymi interesariuszami.

Tak kompleksowe podejście do problemu długofalowo ma się przełożyć na zmianę nawyków żywieniowych w zakresie zwiększenia spożycia fermentowanych produktów mlecznych wśród dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Badania i dialog
Raport, który ukaże się jesienią, będzie zawierać nie tylko analizę problemu, ale przede wszystkim praktyczne wskazówki jak wspierać dzieci w zdrowych wyborach żywieniowych.

Jednym z kluczowych elementów opracowania są wyniki badania przeprowadzonego w kwietniu 2025 r. przez agencję IPSOS. Sprawdzono w nim m.in. jak wygląda dieta dzieci w wieku wczesnoszkolnym, jaka jest świadomość rodziców na temat roli produktów mlecznych oraz jakie nawyki żywieniowe dominują w codziennym życiu rodzin.

Wyniki badania stały się punktem wyjścia do sesji dialogowej. W rozmowach wzięli udział przedstawiciele różnych grup społecznych – m.in. ekspertów ds. żywienia, przedstawicieli środowiska medycznego, organizacje pozarządowe, przedstawiciele administracji publicznej oraz producenci żywności. Wnioski z tego spotkania staną się podstawą do wypracowania rekomendacji, które będą stanowić finalny rozdział raportu „Rola produktów mlecznych w przeciwdziałaniu nadwadze i otyłości”. Ekspertami merytorycznymi opracowania zostali dr hab n. med i n. o zdr. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna oraz dr hab. n. med., prof. SUM Paweł Matusik.

¹ Badanie COSI (Childhood Obesity Surveillance Initiative), WHO,  dane pozyskane od grupy badawczej złożonej z ok. 470 tysięcy dzieci z 37 krajów (w większości z regionu europejskiego) w latach 2022-2024.
² Tamże
³ Co trzecie dziecko w Polsce w wieku wczesnoszkolnym ma problem z nadmierną wagą... Czy możemy coś z tym jeszcze zrobić? - Świat Medycyny i Farmacji

Fot. Materiały prasowe
Informacja prasowa