Już powszechną wiedzą jest fakt, że jedzenie ma na nas kluczowy wpływ. I nie chodzi tu tylko o to, że bez niego nie przeżyjemy - ono wpływa na cały nasz organizm, ryzyko wystąpienia różnych chorób, a nawet to, jak się zachowujemy. Choć to tak oczywiste, nadal aż 26% zgonów na całym świecie to wynik nieprawidłowej diety.
Według badań w naszych jadłospisach nadal nie ma wystarczającej ilości różnorodnych oraz zdrowych produktów, aby można było mówić o zbilansowanej diecie. Wynikać to może z czynników ekonomicznych, niedostatecznej wiedzy, złych nawyków, jak również ze skłonności do przeceniania. Mało kto prowadzi skrupulatne zapiski z tego, co je, a jedynie takie zestawienie mogłoby pokazać, ile tak naprawdę w diecie występuje zdrowych produktów. I zapewne większość doznałaby szoku – jednak posiłki nie zawierają tak dużo warzyw czy mniej tłuszczu, jakby się wydawało! Z tego też wynika spaczone przekonanie, że dieta jest wystarczająca.
Naukowcy przez 30 lat obserwowali zwyczaje żywieniowe osób dorosłych oraz dzieci w 185 krajach. Na ich podstawie okazało się, że wcale nie jemy zdrowiej niż trzy dekady wcześniej. A właściwie jest to jedynie nieznaczny wzrost indeksu mierzącego jakość codziennej diety. Indeks ten, zwany AHEI, jest skalą od 0 do 100, która wykazuje, w jakim stopniu ludzie stosują się do zaleceń dietetyków. 0 oznacza bardzo złą dietę, zaś 100 – poprawnie zbilansowaną. W 2018 r. średni wynik wynosił 40,3, a zatem w stosunku do 1990 r. urósł zaledwie o 1,5 punktu.
Zdrowa dieta stała się popularniejsza m.in. w Chinach, Iraku, Wietnamie i Stanach Zjednoczonych, jednak wynik przekraczający 50 osiągnęło zaledwie 10 krajów, w tym m.in. Indonezja i Indie. Odżywianie pogorszyło się natomiast w Japonii, Tanzanii i Nigerii, a najgorszy wynik wykazały Brazylia, Meksyk, Egipt i USA.
Badania ujawniły także, że lepiej odżywiają się wykształceni dorośli i ich dzieci, kobiety od mężczyzn, a także ludzie starsi od dwudziesto- czy trzydziestolatków. W naszym regionie lepiej odżywiają się mieszkańcy miast niż terenów wiejskich.
Jak właściwie określano, czy dieta jest zdrowa, czy też nie? Zła dieta zawierała w sobie wysokoprzetworzone produkty, duże ilości czerwonego mięsa, cukru, soli oraz gazowanych i słodzonych napojów. Zdrowa zaś opierała się na posiłkach z przeważającym udziałem roślin strączkowych, orzechów oraz mało przetworzonych owoców i warzyw.
Ilona Podsiadła
(ilona.podsiadla@dlalejdis.pl)
Fot. freepik.com