„Pocztówka z Mokum” – recenzja

Mokum w języku jidysz oznacza „bezpieczną przystań”. Holenderscy Żydzi nazywali w taki sposób Amsterdam. Autor książki, Piotr Oczko, odnajduje dla siebie schronienie w świecie ukochanej kultury holenderskiej. Oprowadza po Holandii czytelników jak najlepszy przewodnik. Razem z nim możemy odkrywać ukryte znaczenia na obrazach dawnych mistrzów, przekroczyć XVII-wieczne kościoły i burdele oraz zajrzeć prosto w oczy dumnym mieszczanom i czarnoskórym niewolnikom. Podczas tej podróży trafiamy także na ślady Zbigniewa Herberta i zatrzymamy się na chwilę na jointa, przyglądając się jednocześnie współczesnym Holendrom. Podczas podróży po Mokum razem z autorem możemy odnaleźć również samych siebie. Wybrał on Amsterdam jako bezpieczną przystań przyjazną dla rowerzystów i tolerancyjne miejsce. Obrazy i inne dzieła ilustrują większość aspektów niderlandzkiego życia, które zostały opisane przez autora. Są to zatem znane i podziwiane w muzeach dzieła sztuki takie jak płótna czy szkice. Obok znajdują się opisy sztuki użytkowej takiej jak kafle, zdobione naczynia i nawet domki dla lalek. W lekki sposób możemy dowiedzieć się wiele na temat tego, co można zobaczyć na obrazach dawnych mistrzów.

„21 opowieści o Holandii” to historia o mocnych kobietach, gospodyniach, katolikach i protestantach, kuchni i martwej naturze. Autor patrzy na Holandię z uwagą i dumą, ale również z lekkim przymrużeniem oka. Uwielbia wiatraki i klimat Holandii, w której czuje się jak w domu. Regionem tym zajmuje się naukowo, pisze o nim i podróżuje do niego od dwudziestu pięciu lat. Kraj ten nadal jest postrzegany jako małe, niewiele znaczące państwo. W porównaniu do innych europejskich państw Holandia różni się zdecydowanie pod względem mentalności, kultury czy społeczności. Nieczęsto pojawia się ona w artykułach prasowych i niewiele osób zna holenderską historię i kulturę czy sytuację polityczną. Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej wiedza na temat Holandii nieco zwiększyła się. Nadal jednak znajomość tego kraju jest powierzchowna i oparta na mitach. Są to niezwykłe opowieści z Holandii w pięknym wydaniu z wieloma zdjęciami i ilustracjami. Jest to nie tylko ciekawa lektura, ale także prawdziwa przygoda.

Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)

Piotr Oczko, „Pocztówka z Mokum. 21 opowieści o Holandii”, Wydawnictwo Znak, Kraków, 2021.