„Zamach” - recenzja

Jacek Tacik zadał sobie wiele trudu, aby dotrzeć do osób, które były najbliżej Jana Pawła II, wykonał żmudną, reporterską pracę, by najpierw odnaleźć swoich rozmówców, a potem przekonać ich do spotkania. Książka „Zamach” jest zbiorem krótkich wywiadów, poprzedzonych zwięzłą notą biograficzną, z której dowiemy się podstawowych informacji na temat każdego z naszych bohaterów. Jackowi Tacikowi udało się dotrzeć do Mehmeta Ali-Agcy, dwóch postrzelonych podczas zamachu turystek, siostry zakonnej, która zatrzymała zamachowca. Porozmawiał także z kardynałem Dziwiszem, wieloma duchownymi, politykami, w tym z Wojciechem Jaruzelskim i Lechem Wałęsą oraz lekarzami i policjantami.

Widać, że Jacek Tacik z ogromną pieczołowitością przygotował się do każdej rozmowy, czasami ma obawy przed zadawaniem trudnych i niewygodnych pytań, by wywiad nie został nagle przerwany. Udaje mu się rozwiać kilka mitów, które zakorzeniły się w umysłach wielu osób i były powtarzane niejeden raz w publikacjach na temat wydarzeń z 13. maja 1981 roku. Wszyscy rozmówcy relacjonują zamach z własnej perspektywy, czasami nawet nie zgadzają się, co do liczby słyszanych strzałów, opowiadają o tym, czy i jak te wydarzenia wpłynęły na ich dalsze życie. Prawie wszystkie te opowieści są ściśle związane z sytuacją polityczną w Europie i wpływem Jana Pawła II na przemiany ustrojowe w tym regionie świata. W niektórych wywiadach rozmówcy pozwalają sobie na dywagacje na temat zleceniodawców zamachu na „polskiego papieża”. Czy rozkazy popłynęły z Bułgarii, Związku Radzieckiego, Izraela, a może z Polski? Żadna hipoteza nie zostanie tu obalona, ani potwierdzona, ale ta książka stanowi dokumentalną relację bezpośrednich świadków tego bezprecedensowego wydarzenia w historii świata.

„Zamach” czyta się z przyjemnością, ciężko oderwać się od kolejnych relacji, w czym ogromne zasługi ma reporterski kunszt i „lekkie pióro” autora. Kilka faktów nas zaskoczy, zaciekawi, o innych już gdzieś słyszeliśmy, ale warto sięgnąć po tę książkę, zwłaszcza że w niektórych przypadkach rozmówcy po raz pierwszy dzielili się swoimi wrażeniami po zamachu z dziennikarzem z Polski. Lektura dla wszystkich, a najlepszą rekomendacją jest to, że nawet moja dziewięćdziesięcioletnia babcia przeczytała tę książkę „od deski do deski”.

Anna Wasyliszyn
(anna.wasyliszyn@dlalejdis.pl)

Jacek Tacik, „Zamach”, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2017