Elżbieta Łokietkówna to polska królewna z dynastii Piastów i królowa węgierska, babka Jadwigi Andegaweńskiej oraz regentka w Polsce w latach 1370–1375, 1376–1377 i 1378–1380. Była córką Władysława Łokietka, żoną króla Węgier Karola Roberta oraz siostrą króla Polski Kazimierza Wielkiego. W czasach kiedy żyła kobiety odbywały średnio jedną podróż w życiu albo do poślubionego małżonka, albo do klasztoru. Elżbieta natomiast zwiedzała Akwizgran, Marburg, Pragę, Neapol, a w Rzymie była witana jak cesarzowa. Żyła w świecie, w którym królowie bali się sprzeciwić papieżowi i cesarzowi, ona natomiast potrafiła postawić na swoim. Ta kobieta doskonale poznała smak miłości, żałoby, straty i porażki, a także moc władzy i pieniędzy. Dlatego potrafiła dokonać niemożliwego: sprowadziła na Wawel nową dynastię, a na tronie Polski postawia kobietę. Kim naprawdę była najpotężniejsza Polka w dziejach, o której wciąż powstają podręczniki?
Autorka prowadzi w książce narrację w pierwszej osobie, daje to zatem wrażenie czytania opowieści spisanej przez samą Elżbietę. Akcja rozpoczyna się 20 stycznia 1320 roku w Krakowie, w dniu odbywającej się koronacji Władysława Łokietka na króla Polski, a kończy się w dniu śmierci bohaterki. Nie ma wątpliwości co do faktu, że była to kobieta niezwykła jak na czasy, w których żyła. Wykształcona, piękna, mądra i odważna okazała się urodzonym politykiem zdobywając uznanie nowych poddanych i możnych w obcym dla niej kraju. Cały czas myślała nad budowaniem silnej pozycji dla swoich następców. Wyjeżdżając z ojczystego kraju nigdy o nim nie zapomniała. Jedynym minusem, jaki dostrzegłam w tej publikacji, jest szybkie przenoszenie się między poszczególnymi wydarzeniami, co powoduje czasami zagubienie się w akcji. Mimo tego małego mankamentu jest to pozycja godna polecenia, po którą warto sięgnąć. Dzięki niej możemy sobie uświadomić jak wiele kobiety wnosiły w tworzenie państw. Możemy również poczuć klimat tamtych czasów oraz stać się świadkami bogactwa, toczonych sporów i konfliktów między władcami państw.
Podsumowując, „Złota królowa Elżbieta Łokietkówna” to interesująca pozycja, której nie należy pominąć, zwłaszcza kiedy jesteśmy fanami powieści historycznych.
Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)
Dorota Pająk-Puda, „Złota królowa Elżbieta Łokietkówna”, Wydawnictwo MG, Kraków, 2021.