Bezdech senny u dzieci - przyczyny, objawy, leczenie

Nie są to jednak wszystkie przyczyny tej przypadłości. Jedno jest pewne, niezależnie czy u dorosłych, czy u małych dzieci - nie należy lekceważyć objawów bezdechu sennego. Czym charakteryzuje się bezdech senny u dziecka? Jak się objawia i w jaki sposób go leczyć? Sprawdź koniecznie!

Bezdech u dziecka

Bezdechem nazywamy stan, w którym dziecko doznaje ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Epizody bezdechu mogą wystąpić również u zdrowych osób i zazwyczaj trwają około 15 sekund. Taki bezdech zazwyczaj nie powoduje powikłań ani nie wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Jednak zdarza się i tak, że do dochodzi do niego w sytuacji, gdy dziecko cierpi na różnego rodzaju, inne schorzenia.

Warto zaznaczyć, że bezdech u dziecka, może mieć wiele przyczyn (w zależności od jego rodzaju). Możemy wyróżnić trzy główne rodzaje bezdechów, a ich występowanie bywa uzależnione od wieku.

Obturacyjny bezdech senny

Obturacyjny bezdech senny związany jest z niedrożnością dróg oddechowych, przeszkodą, która uniemożliwia małemu pacjentowi odpowiednią wentylację. Najczęściej przyczyną tego typu schodzenia jest więc powiększenie migdałków podniebiennych. OBS u dzieci związany może być także z przerostem migdałka gardłowego. Zazwyczaj pojawia się między trzecim a szóstym rokiem życia.

Centralny bezdech senny

Ten typ schorzenia może być z kolei związany z niewłaściwym wysyłaniem sygnałów z mózgu do mięśni, czyli z nieprawidłowościami czynności ośrodka oddechowego w mózgu dziecka. Takie bezdechy występują najczęściej u noworodków i spowodowane są niewystarczająco wykształconymi jeszcze mechanizmami regulującymi rytm oddychania maluchów. Pojawiają się zazwyczaj od 1 do 3 dnia życia.

Mieszany bezdech senny

O mieszanym bezdechu sennym mówimy wówczas, gdy łączy on w sobie cechy obturacyjnego bezdechu sennego oraz centralnego bezdechu sennego. Dochodzi do niego wtedy, gdy niedrożność dróg oddechowych u dziecka poprzedzona jest zatrzymaniem czynności ośrodka oddechowego w jego mózgu.

Napady afektywnego bezdechu

Istnieje również jeszcze jeden rodzaj bezdechu, nazywany bezdechem afektywnym. Napady tego typu związane są nawet z utratą przytomności. Taki bezdech najczęściej występuje pod wpływem przeżywanych przez dziecko, silnych emocji. Bezdech afektywny może pojawić się pod postacią napadów:

• siniczych (jest to najczęściej występujący rodzaj napadów bezdechu afektywnego. Oddech zatrzymuje się w fazie wydechu),
• bladych (bladość pojawia się przed utratą przytomności),
• mieszanych.

Jakie są przyczyny bezdechu sennego u dziecka?

Do ogólnych przyczyn bezdechów sennych u dzieci możemy zaliczyć m.in.:

• otyłość,
• alergię,
• choroby wrodzone (bezdech senny dotyczy m.in. dzieci z zespołem Downa),
• anomalie w budowie twarzoczaszki,
• przerośnięte migdałki (przerośnięcie migdałków podniebiennych i migdałków gardłowych),
• niewystarczająco dobrze wykształcony jeszcze układ nerwowy oraz oddechowy,
• zaburzenia na tle neurologicznym lub infekcja ośrodkowego układu nerwowego,
• refluks żołądkowo-przełykowy
• i wiele innych.

U noworodka z kolei dodatkowo do bezdechów może dojść z powodu zbyt miękkiego podłoża do spania, zbyt płytkiego oddechu, wcześniactwa, w momencie spania na brzuchu, a nawet z wyziębienia czy z powodu infekcji układu oddechowego.

Zatrzymanie oddechu może w efekcie spowodować nawet zmiany w zachowaniu dziecka oraz doprowadzić do zaburzeń prawidłowego rozwoju, a także zaburzeń układu krążenia i układu oddechowego w późniejszych latach. Wpływa również negatywnie na wentylację płuc. Nie warto więc bagatelizować żadnych objawów, wskazujących na to, że u dziecka doszło do zatrzymania oddechu w czasie snu.

Objawy bezdechu sennego

Aby zdiagnozować bezdech senny, zazwyczaj przerwy w oddychaniu muszą trwać dłużej niż 10 sekund. Jeżeli zauważymy, że w ciągu nocy maluch chrapie lub ma trudności ze złapaniem oddechu w czasie snu, koniecznie skonsultujmy ten problem ze specjalistą. Do innych objawów, wskazujących na bezdech u dziecka mogą należeć również:

• oddychanie ustami,
• bardzo niespokojny sen,
• bóle głowy,
• przerwy w oddychaniu,
• kaszel w ciągu nocy,
• spadek saturacji,
• skłon­ność do za­sy­pia­nia w nie­na­tu­ral­nych po­zy­cjach,
• rozdrażnienie i sen­ność w cią­gu dnia,
• zaburzenia koncentracji,
• zmiany w zachowaniu,
• i wiele innych.

Nie zapominajmy jednak, że chrapanie nie zawsze musi oznaczać, że nasz maluch cierpi na bezdech senny. Najlepszym sposobem na rozpoznanie bezdechu sennego u dziecka jest więc baczna obserwacja. Często się zdarza, iż dzieci, które mają problem z oddychaniem w trakcie snu, mają również kłopot z prawidłowym oddychaniem w ciągu dnia, bywają niezwykle rozdrażnione, emocjonalne, płaczliwe oraz ewidentnie niewyspane, nawet pomimo wielu godzin snu.

Bezdech u dziecka - pierwsza pomoc

Dziecku, które ma bezdech, najlepiej najpierw dmuchnąć powietrzem w nos oraz górną wargę, a w następnej kolejności zmienić jego pozycję. Należy obrócić je buzią ku ziemi, poklepać po plecach i sprawdzić, czy nic nie zalega w jamie ustnej, a drogi oddechowe są drożne.

W razie braku poprawy należy niezwłocznie wezwać pogotowie i rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (sztuczne oddychanie metodą usta-usta/nos, a w przypadku starszych dzieci usta-usta oraz uciskanie klatki piersiowej zgodnie ze schematem dostosowanym do wieku pacjenta, u najmłodszych dzieci będzie to 15 uciśnięć klatki piersiowej dwoma opuszkami palców i 2 wdechy).

Bezdech senny u dzieci - jak leczyć?

W przypadku przerośniętych migdałków leczenie bezdechów polega na przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego i wycięciu owej tkanki, zapewniając tym samym drożność dróg oddechowych. W przypadku podejrzenia alergii z kolei warto skonsultować się z lekarzem pulmonologiem.

Natomaist jeśli dziecko jest otyłe, lekarz z pewnością zaleci zmianę diety i aktywny tryb życia, który w przypadku postaci umiarkowanej i ciężkiej, może skutecznie złagodzić objawy schorzenia, a w lekkim przebiegu OBS, nawet go wyeliminować.

Aby właściwie zdiagnozować i wdrożyć odpowiednie metody leczenia bezdechu sennego u dzieci, lekarz prawdopodobnie skieruje malucha na dodatkową diagnostykę. Konieczne może okazać się także badanie polisomnograficzne, które wykonuje się podczas snu. Specjalne urządzenia rejestrują fale mózgowe oraz ruch gałek ocznych, sprawdzają oddech i saturację krwi, a także momenty chwytania powietrza oraz chrapanie. Dokładna diagnostyka polega więc na przeprowadzeniu kilku badań: EKG, EMG, EEG i EOG oraz podpięcia pulsoksymetru, badającego natlenienie krwi.

Badanie EEG polega na kontroli czynności elektrycznej mózgu. Na głowie pacjenta umieszcza się specjalne elektrody, które mają za zadanie rejestrować fale mózgowe. EKG z kolei pozwala na ocenę serca pacjenta i wykrycie ewentualnych zaburzeń pracy tego narządu. Elektrookulogram (EOG) natomiast rejestruje pracę gałek ocznych, a EMG to badanie, które pozwala ocenić czy napięcie mięśni jest prawidłowe, czy też zaburzone.

Bezdech u dziecka czasami wymaga również leczenia przy użyciu aparatu CPAP, auto CPAP czy też BiPAP. Aparat CPAP pozwala na utrzymywanie dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych pacjenta. Przepływ powietrza jest regulowany za pomocą specjalnej maski nosowej. Taki sprzęt mechanicznie rozszerza drogi oddechowe, zapobiegając obturacji.

Pamiętajmy, że bezdech senny jest poważnych schorzeniem, dlatego nigdy nie należy go lekceważyć, a w razie jakichkolwiek podejrzeń, że nasze dziecko może cierpieć na tę przypadłość, koniecznie skonsultujmy zaobserwowane, niepokojące nas objawy z lekarzem POZ. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad, zleci odpowiednie badania, wdroży leczenie oraz zadba o spokojny i prawidłowy sen naszego dziecka.