Ból porodowy i metody jego łagodzenia

Hormony, które wydzielają się w trakcie porodu sprawiają, że w dużym stopniu rodząca zapomina o tym co działo się w trakcie porodu. Jakie są metody łagodzenia bólu radzi położna Joanna Kucharska, ambasadorka kampanii „Położna na Medal”.

Ból, który pojawia się w pierwszym okresie porodu powstaje na skutek rozwierania się szyjki macicy oraz skurczów. Po uzyskaniu pełnego rozwarcia i zejściu główki na dno miednicy, ból generowany jest przez rozciąganie się i uciskanie tkanek krocza. Cała macica jak i szyjka macicy unerwiona jest przez układ współczulny, bodźcie przewodzone z tych okolic mają podobny charakter. Natężenie i rodzaju bólu na kolejnych etapach porodu informuje rodząca o tym co dzieje się w jej ciele i na jakim etapie porodu się znajduje. Pozwala to odpowiednio reagować na bodźce i poszukiwać sposobów radzenia sobie z bólem porodowym, co gwarantuje sprawny i bezpieczny przebieg porodu.

Istnieje szereg czynników, które wypływają na odczuwanie bólu: czynniki biologiczne – elastyczność tkanek miękkich i więzadeł, wielkość dziecka, osobisty próg wrażliwości na ból oraz czynniki psychofizyczne, bardzo ważne z punktu widzenia położnej, bowiem ma ona na nie wpływ podczas przygotowania do porodu i w trakcie porodu.

Łagodzenie bólu porodowego jest ważnie nie tylko ze względu na komfort kobiety rodzącej, ale też ma pozytywny wpływ na przebieg porodu i samopoczucie dziecka. Nadmierne odczuwanie bólu może prowadzić do szeregu komplikacji podczas porodu.

Łagodzenie bólu porodowego obejmuje czynniki farmakologiczne i nie farmakologiczne.

Metody niefarmakologiczne łagodzenia bólu porodowego
1. Techniki oddechowe – co dzieje się z ciałem, gdy prawidłowo oddychamy?

• głębokie, angażujące przeponę oddychanie sprawia, że narządy wewnętrzne są masowane, lepiej dotlenione i ukrwione,
• ciało rozluźnia się,
• skupienie się na oddychaniu pomaga rodzącej skoncentrować się i osiągnąć spokój
• długi i spokojny wydech na szczycie skurczu pomaga rozluźnić się i odpocząć w przerwie między skurczami.

2. Masaż podczas porodu

• przezskórna stymulacja nerwów (tens),
• pomaga rozluźnić ciało,
• dodaje energii,
• jest formą komunikacji z rodzącą, niektóre kobiety podczas porodu potrzebują dotyku, chcą być masowane podczas skurczu, najczęściej w okolicach kręgosłupa krzyżowego.

3. Wydawanie dźwięków – jest niezwykle prostym sposobem łagodzenia bólu porodowego. Pomaga rozluźnić ciało, dodaje energii i sił, uwalnia napięcie i pobudza działanie endorfin.
4. Oddziaływanie zimnem i ciepłem – wielu kobietom w czasie porodu przynoszą ulgę naprzemienne ciepłe i zimne okłady i zmniejszają odczuwanie bólu.
5. Ruch i pozycje wertykalne – kobiety, które mają możliwość swobodnego poruszania się podczas porodu, spontanicznie przybierają pozycje wertykalne, takie jak siadanie, stanie, kucanie, spacery, koliste ruchy biodrami, kołysanie się i korzystanie z piłki
6. Aromaterapia, czyli działanie zapachem, oleje eteryczne stosuje się w celu łagodzenia bólu porodowego, uspokajają i łagodzą nudności.
Sprawdzonym środkiem łagodzącym ból jest woda. Rodząca może wykorzystać do tego celu prysznic lub wannę:

• w wodzie kobieta czuje się lżejsza,
• łatwiej jej jest zmieniać pozycje,
• mięśnie szkieletowe rozluźniają się,
• ciśnienie wody oddziałuje na całą powierzchnię ciała, niwelując odczuwanie bólu np. okolicy krzyżowej dołem brzucha,
• woda uspokaja, pozwala skoncentrować uwagę na ciele,
• poprawia krążenie krwi oraz dotlenienie mięśni.

Niezwykle ważne jest też ciągłe wspieranie kobiety podczas porodu. Liczy się:

• obecność bliskiej osoby,
• zrozumienie rodzącej, wspieranie emocjonalne, dodanie otuchy,
• odpowiednie reagowanie na potrzeby rodzącej.

Metody farmakologiczne łagodzenia bólu porodowego
Mogą być wdrożone w przypadku braku oczekiwanych skutków zastosowanych metod niefarmakologicznych:

1. Analgezja wziewna – gaz rozweselający
2. Dożylne lub domięśniowe stosowanie opioidów
3. Analgezja regionalna (zewnątrzoponowa, podpajęczynówkowa)
Stosowanie farmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego wymaga zgody radzącej oraz indywidualnego schematu postępowania w każdym przypadku. Konieczne jest udzielenie rodzącej informacji na temat wpływu danej metody na matkę i dziecko i możliwych działaniach ubocznych. Czynności te wykonywane są pod nadzorem lekarza i położnej, wraz z monitorowaniem dobrostanu płodu. W czasie porodu rodząca ma prawo do łagodzenia bólu porodowego i sama decyduje jaki sposób będzie dla niej najlepszy.

Fot. Materiały prasowe
Informacja prasowa