Co powinnyśmy wiedzieć o tarczycy?

Gruczoł ten ma wpływ na cały nasz organizm. Dlatego sygnały niedomagania mogą pojawić się ze strony wielu narządów. W przypadku niedoczynności tarczycy najczęściej są to: przybieranie na wadze, zaparcia i wysuszenie skóry, wypadanie włosów, przewlekłe zmęczenie, brak energii i bóle stawów. Gdy borykamy się z nadczynnością tego gruczołu, wystąpić mogą: utrata wagi i częste wypróżnienia, drżenie rąk, kołatanie serca, nerwowość, potliwość - skóra jest ciepła i wilgotna.

Schorzenia te wynikają z nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, Tarczyce dotykają dwie takie choroby:

• Hashimoto - w chorobie tej układ odpornościowy z niewiadomych powodów atakuje tkankę tarczycy. Schorzenie długo nie powoduje objawów i wtedy nie stosuje się żadnej terapii. Dopiero, gdy tarczyca jest zniszczona, pojawia się niedoczynność. I właśnie to zaburzenie się leczy.
• Choroba Gravesa-Basedowa - w tym przypadku pojawiają się przeciwciała, które pobudzają komórki tarczycy, co prowadzi do jej nadczynności.

Geny odgrywają ważną rolę w rozwoju schorzeń tarczycy. Zwłaszcza w przypadku chorób autoimmunologicznych. Nie znaczy to jednak, że jeśli ktoś z naszych bliskich cierpi na takie schorzenie, to i my również będziemy. Aby rozwinęła się choroba, musi zadziałać dodatkowy czynnik, rodzaj "wyzwalacza". Może to być np. palenie, niedobór selenu, ciąża czy stres.

Istnieje związek między tym, co jemy a funkcjonowaniem tarczycy. W niektórych produktach, np. kalafiorze, kapuście czy orzeszkach ziemnych znajdują się związki zwane itrogenami, które wpływają na metabolizm jodu, ograniczając jego stężenie w organizmie. Prowadzi to do zmniejszenia produkcji hormonów tarczycy. Poza tym na pracę tarczycy wpływają zawarte w żywności przetwarzanej substancje takie jak azotyny, fluor, mangan i inne. Jeśli jemy za dużo produktów wysokoprzetworzonych i konserwowanych, szkodzimy tarczycy. A jakie składniki służą tarczycy? Bezpośredni wpływ na jej pracę mają jod, selen, żelazo oraz cynk. Źródłem jodu są ryby morskie (makrela, dorsz); żelazo znajdziemy m.in. w mięsie, żółtku i otrębach pełnoziarnistych; selen jest zawarty w rybach i nasionach strączkowych; źródła cynku to mięso, cebula, rośliny strączkowe, nasiona dyni i słonecznika.

Jeśli podejrzewamy, że możemy mieś problem z tarczycą, trzeba wykonać badania krwi: oznaczenie TSH i wolnych hormonów tarczycy. Dodatkowo lekarz może zlecić np. oznaczenie miana przeciwciał przeciwtarczycowych i USG. Wynik TSH w normie nie zawsze oznacza, iż tarczyca pracuje prawidłowo. Dlatego zawsze należy je konsultować z lekarzem.

Podstawą leczenia niedoczynności jest podawanie hormonu tarczycy. W przypadku nadczynności do wyboru mamy kilka sposobów terapii: leki przeciwtarczycowe, ablacja jodem radioaktywnym i w szczególnych przypadkach - operacja. Sposób leczenia zależy od objawów, przyczyny oraz zaawansowania choroby. Lekarz endokrynolog dobierze odpowiednią kurację.

Klaudia Kwiatkowska
(klaudia.kwiatkowska@dlalejdis.pl)

^{Fot. freepik.com}