Czym właściwie są owiane złą sławą mięśniaki macicy?

Ich wielkość może być różna poczynając od milimetrów do nawet kilkunastocentymetrowej zmiany. Co ciekawe mogą one osiągać wymiary większe niż macica. Niestety, w większości przypadków występują mnogo, aczkolwiek nie rozprzestrzeniają się na znajdujące się w pobliżu tkanki oraz nie dają przerzutów po ich resekcji. Guzy te mogą samoistnie zmieniać swoją rozpiętość w ciągu życia kobiety w różnym tempie.

W zależności od umiejscowienia, wyróżnia się  cztery typy:

• podsurowicówkowe – rozwijające się na zewnątrz trzonu
• śródścienne – powstające po środku macicy
• podśluzówkowe – znajdujące się pod endometrium
• uszypułowane –zespolone z trzonem macicy za pomocą pasma tkanki łącznej tzw. szypuły

„Czy mając mięśniaki mogę planować ciążę?” - zapewne każda z nas myśląca o potomstwie postawiła sobie lub doktorowi niniejsze pytanie martwiąc się o możliwe komplikacje. Jak zatem na powyższe zagadnienie zapatruje się obecna wiedza ginekologiczna?

Tego rodzaju zmiany w obrębie macicy  zazwyczaj powiększają się w trakcie ciąży. Według obecnej wiedzy specjalistów uważa się, że mięśniaki rosną przez cały okres ciąży. Jednak największy skok wzrostowy obserwuje się w pierwszym trymestrze. Wbrew pozorom sam ich rozrost nie musi wcale oznaczać komplikacji, znacznie ważniejszymi elementami traktującymi o poziomie zagrożenia jest wiek ciężarnej oraz ich umiejscowienie. Stąd tak ważnym jest by regularnie obserwować zmianę.

Najbardziej kłopotliwe są mięśniaki podśluzówkowe z uwagi na to, że powiększają się w kierunku jamy macicy. Im większy rozmiar osiągają tym mocniej ją zniekształcają zajmując w ten sposób miejsce przeznaczone dla dziecka. Jak można się domyślić rozwijającemu się płodowi jest zbyt ciasno, dlatego rozwija się wolniej w efekcie rodząc się mniejszy i słabszy. Tak usytuowane guzy niekiedy powodują przedwczesną kurczliwość, a co za tym idzie ciężarnej zagraża poronienie lub przedterminowy poród.

Mniej ryzykowne dla rozwoju ciąży są te podsurowicówkowe, które rosną się w kierunku jamy brzusznej, jak i śródścienne. Ze względu na miejsce występowania nie zajmują miejsca dziecku, dzięki czemu płód może się prawidłowo rozwijać.  Rzadko zdarza się by, guzy usadowione pod surowicówką albo w ścianie macicy w trakcie ciąży zmieniły swoją lokalizację uwypuklając się do środka jamy macicy, jednakże w takich przypadkach mogłyby zaburzyć poprawne rozwijanie maleństwa. Istnieją sporadyczne sytuacje gdy duży mięśniak tych typów zlokalizowany na tylnej ścianie macicy wywiera ucisk na odbytnicę, powodując ból. Prowadzi to wówczas do przewlekłych zaparć, a w skrajnych przypadkach do niedrożności jelit. Wówczas jedynym rozwiązaniem dla przyszłej mamy staje się jest dieta płynna ażeby pokarm mógł bez zakłóceń docierać do dziecka.

Reasumując jeżeli zmiany są małe, zaś ich położenie bezpośrednio nie zagrażałoby dziecku, można rozważyć z lekarzem, czy zajść w ciążę, nie zważając na wykrytą dolegliwość. Najbezpieczniej jednak jest się ich pozbyć  za pomocą operacji oszczędzającej, czyli wyłuszczenia mięśniaków, zachowując jednocześnie całą macicę. Po przebytym zabiegu zaleca się jak najszybsze zajście w ciążę, by uniknąć nawrotu schorzenia

„Zaszłam w ciążę nie wiedząc, że mam mięśniaki. Co teraz?” -przyszła mamo powinnaś być świadoma potencjalnych zagrożeń tak byś była bezpieczna wraz ze swoim dzieckiem

Musisz wiedzieć, że ciąża u kobiet z takimi zmianami w macicy obarczona jest ponad dwukrotnie większą liczbą powikłań niż u zdrowych ciężarnych. Statystycznie szacuje się, że u około 40 proc. brzemiennych z mięśniakami dochodzi do poronień w pierwszym trymestrze i u około 17 proc. w drugim trymestrze. Na szczęście mogą one powodować także znacznie mniej drastyczny powikłania.

Do najczęstszych zaliczamy;

• przedterminowy poród
• nieprawidłowe ułożenie i wzrost płodu
• przedwczesne oddzielenia łożyska
• nadwątlone czynności skurczowe macicy
• nieprawidłowości obkurczania się macicy w trzecim etapie porodu, jak  i związane z tym przedłużone krwawienie
• mięśniaki we wczesnej ciąży połączone z infekcją mogą stanowić źródło rozwoju posocznicy

Ów schorzenie może stać się problemem w trakcie samego porodu, tj. guzy uszypułowane nierzadko udaremniają rodzenie siłami natury. Cesarskie cięcie jest zalecane również tym z nas, które przed ciążą poddały się zabiegowi wyłuszczania mięśniaków, gdy guzy zlokalizowane są w dolnym odcinku macicy lub gdy pod wpływem mięśniaków mamy nieprawidłowe położenie płodu. Im mięśniaki większe, tym większe prawdopodobieństwo, że ciąża zakończy się cesarskim cięciem.

„Jak można wyleczyć tę przypadłość będąc w ciąży?” – głowa do góry, obecnie istnieje kilka bezpiecznych metod mogących rozwiązać ten problem.

Mając na uwadze czynniki takie jak; wielkości i występowanie guzów, wiek pacjentki, tego, czy ma za sobą poronienia; lekarz prowadzący podejmuje dalsze kroki. Zazwyczaj opierające się na obserwacji zmian czy ewentualnego wdrożenia leczenia farmakologicznego. W rzadkich sytuacjach gdy zmiany są szczególnie niebezpieczne może on zasugerować  wyłuszczeniu mięśniaków, zwłaszcza jeśli kobieta straciła wcześniej ciążę. Dotyczy to przede wszystkim guzów podsurowiczych płytko usadowionych w mięśniu macicy oraz uszypułowanych. Zabieg przeprowadzany jest głównie w trakcie pierwszego trymestru. W II trymestrze ciąży leczenie operacyjne mięśniaków macicy nie jest zalecane.

Margarita Jaworska
(margarita.jaworska@dlalejdis.pl)

^{Fot. freepik.com}