Jak pomóc dziecku przetrwać ząbkowanie?

Ząbkowanie – czym faktycznie jest?

Potocznie ząbkowanie nazywamy czas, w którym ukazują się pierwsze zęby mleczne w jamie ustnej. Warto jednak pamiętać, że tak naprawdę ząbkowanie składa się z kilku etapów, takich jak wytworzenie się zawiązków zębów oraz migracja tych zawiązków w stronę powierzchni dziąsła. Przebicie koron zębów mlecznych przez górną powierzchnię dziąsła (nazywane inaczej erupcją zęba) jest tak naprawdę ostatnim etapem ząbkowania.

Ząbkowanie – czas występowania

Przyjmuje się, że wyrzynanie rozpoczyna się około 6. miesiąca życia dziecka, a kończy około 31. miesiąca. Jednak są odstępstwa od tej reguły. Możliwe jest tak zwane ząbkowanie wczesne, które rozpoczyna się między 5. a 10. miesiącem, lub ząbkowanie późne, gdy pierwszy ząb pokazuje się po ukończeniu 12. miesiąca życia. Przyjęte są również widełki czasowe, w których pojawiają się odpowiednie zęby mleczne, ale i tu możliwe są odstępstwa.

Objawy ząbkowania

Proces tworzenia się zawiązków zębowych oraz ich migracja nie wiąże się z bólem, natomiast erupcja zęba mlecznego może powodować dyskomfort. Do objawów występujących w okresie erupcji zalicza się zaczerwienienie czy zasinienie miejsca, w którym wyrzyna się ząb, możliwe jest też powstanie torbieli wyrzynającego się zęba. Do objawów ogólnych należą: rozdrażnienie dziecka i marudność ze względu na dyskomfort w jamie ustnej. Maluch może być płaczliwy i chcieć przebywać tylko w objęciu rodzica ze względu na trudność, jaką odczuwa. Może również odmawiać posiłków, mieć problemy ze snem oraz wysoką temperaturę. Do rzadkich objawów należy rumień na buzi, katar, biegunka i wymioty.

Sposoby łagodzenia objawów ząbkowania

Wśród metod łagodzenia objawów można znaleźć szereg niemedycznych rozwiązań, jak masaż czystym palcem miejsca, w którym wyrzyna się ząb, podawanie schłodzonych w lodówce gryzaków, wykonywanie zabiegów higienicznych, np. masaż dziąsła miękką szczoteczką czy dbanie o suchość twarzy i szyi dziecka. Wszystkie te metodą dążą do tego, by zmniejszyć dyskomfort i uczucie bólu w miejscu, w którym ząb ma się pojawić.

W przypadku rozwiązań farmakologicznych dobrą opcją może być zastosowanie specjalnego produktu zakupionego w aptece (np. żel na ząbkowanie Anaftin Baby). Jest to preparat z miękką silikonową szczoteczką, która pozwala na higieniczne i dokładne aplikowanie żelu w miejscu erupcji zęba oraz delikatny masaż. Zawiera on poliwinylopirolidon oraz kwas hialuronowy, dzięki którym w miejscu aplikacji powstaje bioadhezyjna warstwa ochronna, natomiast zawartość wyciągu z aloesu zwyczajnego i inne naturalne składniki pomagają zmniejszyć ból i zaczerwienienie zmienionych miejsc. Co ważne, żel nie ma w składzie lidokainy, dzięki czemu można go stosować tak często jak to konieczne. Nie zawiera alkoholu, cukru ani parabenów. Ma przyjemny bananowy smak.

Należy pamiętać, że podczas przechowywania żelu nie można go zamrażać, użytkownikiem tubki powinien być tylko jeden mały pacjent, a każdorazowo szczoteczkę należy oczyścić z pozostałości żelu, by uniknąć problemów z ponowną aplikacją, po czym tubkę dokładnie zakręcić.

Preparaty używane podczas ząbkowania nie powinny zawierać w swoim składzie środków miejscowo znieczulających, cukru - z uwagi na zwiększone ryzyko próchnicy, a także alkoholu – ze względu na możliwość podrażnienia. Powinny być stosowane ściśle według zarejestrowanego dawkowania. Nie należy przekraczać zaleconych ilości i dawkowania na dobę.

Źródła:

[1] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/prawidlowyrozwoj/jamaustna_zeby/67445,zabkowanie-rozwoj-i-wyrzynanie-zebow-mlecznych

[2] https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/190753,zabkowanie-fakty-i-mity

[3] https://www.anaftin.pl/zel-na-zabkowanie-anaftin-baby/jak-stosowac-anaftin-baby/

[4] https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/190753,zabkowanie-fakty-i-mity

[5] https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-drug-safety-communication-fda-recommends-not-using-lidocaine-treat-teething-pain-and-requires