Jakiś czas temu nakładem wydawnictwa Rebis ukazała się intrygująca pozycja literacka opisująca codzienne życie polskich kobiet-więźniarek. Jej autorką jest Ewa Ornacka - dziennikarka śledcza i scenarzystka. Udało jej się namówić na zwierzenia Beatę Krygier - prawniczkę, która w wyniku niesprzyjających okoliczności losu i zawirowań życiowych na dwa lata i sześć miesięcy trafiła do więzienia. Obwiniono ją bowiem o poważne oszustwa finansowe.
Pani Beata dzieli się z czytelnikami swoją więzienną historią, opowiadając ze szczegółami o tym, jak wygląda codzienność za kratami. Jest o czym czytać, dlatego, że bohaterka reportażu Ewy Ornackiej odsiadywała dużą część swojego wyroku w owianym legendą zakładzie karnym w Grudziądzu. Skazana na kilkadziesiąt miesięcy pozbawienia wolności prawniczka dzieli się wylewnie swoimi wspomnieniami, snując opowieść o swoich doświadczeniach, emocjach oraz ludziach, których spotkała.
Z książki dowiedzieć się można, jak wyglądają transporty skazanych, jak żyje się w więzieniu, jak działa służba więzienna, jakie są radości, lęki i smutki więźniarek. "Kochać, tęsknić i mieć swoje potrzeby to podstawa, aby przetrwać więzienie i wciąż widzieć sens życia". Mowa jest w "Skazanej" o więziennej hierarchii, ludzkich relacjach, więziennych układach. Poczytać też można o słynnych aresztantkach oraz o więźniarkach, z którymi przebywanie mroziło Beacie Krygier krew w żyłach. Sięgnięcie po publikację poszerza wiedzę o polskim systemie penitencjarnym, pozwalając czytelnikowi lepiej rozumieć i wczuć się w sytuację osób skazanych przez sądy na karę pozbawienia wolności.
Książka podzielona jest na 14 rozdziałów. Uwagę czytelnika przykuwają już same tytuły: "Droga do piekła", "Biuro spraw nie do załatwienia", "Witamy w celi zabójczyń", "Rozmowa o seksie i co z niego wynika", "Kobieta i mafia". Treść lektury wciąga. Jest wyrazista, przejmująca i pobudzająca do refleksji. Rzuca się w oczy bardzo duży subiektywizm narracyjny, niemniej po "Skazaną" warto sięgnąć, jeśli chce się dowiedzieć czegoś więcej o polskim więziennictwie.
Publikacja wydawnictwa Rebis to ciekawy i trzymający w napięciu przykład literatury faktu. Kto lubi czytać książki o tematyce więziennej, w ‘Skazanej" odnaleźć może lekturę w sam raz dla siebie. Polecam.
Iwona Trojan
(iwona.trojan@dlalejdis.pl)
Ewa Ornacka, „Skazana”, wydawnictwo Rebis, Poznań 2021