"Wielki śmiech po żydowsku" - recenzja

Jakiś czas temu wydawnictwo Czarna Owca pokusiło się o przypomnienie zbioru dowcipów opracowanych przez Roberta Stillera - zmarłego w 2016 roku pisarza, tłumacza, językoznawcy. Podtytuł owej książki brzmi: "wczorajszy i dzisiejszy świat w tysiącach dowcipów i dykteryjek żydowskich". Kto sięgnie po tę ciekawą i godną uwagi publikację, otrzyma ponad 650 stron różnorodnych anegdot, dowcipów i historyjek, które pomogą mu lepiej rozumieć historię, tradycję, religię, cechy, zachowania i kulturę osób narodowości żydowskiej.

W "Wielkim śmiechu po żydowsku" zawarto rozliczne anegdoty dotyczące codziennego życia, rodziny, podróży, wojska, miłości, edukacji, polityki, religii, biznesu itp. Czy warto je przeczytać? Niech podpowiedzią będzie fragment tej książki; książki, w której autor na jednej ze stron pisze: "Któż jest bardziej uosobieniem dowcipu aniżeli Żydzi? Między innymi przez to, że potrafią jak żaden inny naród na świecie, pokpiwać i czasem nawet bezlitośnie drwić także z samych siebie. Choćby ta okoliczność jest świadectwem wyjątkowego poczucia dystansu oraz inteligencji, która i poza tym wyróżnia dowcip żydowski. Jego dzieje obejmują kilka tysięcy lat". Pozwolę sobie dodać, że  lektura "Wielkiego śmiechu po żydowsku" z pewnością to potwierdzi.

Wydane przez wydawnictwo Czarna Owca dowcipy i dykteryjki żydowskie dostarczają wspaniałej czytelniczej rozrywki, bawią oraz pobudzają do refleksji. Ubogaceniem książki jest umieszczony na końcu dzieła  słowniczek z pojęciami odnoszącymi się do kultury i religii żydowskiej oraz krótkie notki biograficzne niektórych wymienianych w anegdotach postaci.

Kto skusi się na lekturę "Wielkiego śmiechu po żydowsku", będzie mógł zapoznać się ze specyfiką humoru "narodu wybranego", poszerzyć swoją wiedzę o kulturze żydowskiej, poczytać ciekawostki historyczne oraz przekonać, że humor może być niekiedy uosobieniem życiowej mądrości oraz szczytem powagi.  I chociaż natrafi czytelnik czasem na dowcipy, których ze względu na swoją odrębność kulturową w ogóle nie zrozumie, "Wielki  śmiech po żydowsku" to pozycja mająca ogromne szanse przypaść do serducha miłośnikom anegdot i dykteryjek. Kto rzadko się w ostatnim czasie uśmiechał, warto, aby  z tą publikacją to nadrobił. Polecam.

Iwona Trojan
(iwona.trojan@dlalejdis.pl)

Robert Stiller, “Wielki śmiech po żydowsku”, wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2021