„Genialne jelita” – recenzja

Ścisłe powiązania pomiędzy mózgiem a układem pokarmowym (a dokładniej jelitami) znane są od czasów starożytnych. Już Hipokrates, uznawany za ojca medycyny, twierdził, że zdrowie zależy od równowagi „humorów” (płynów w ciele), które były związane zarówno z mózgiem, jak i układem pokarmowym. Za tezą Hipokratesa przemawiały odkrycia kolejnych lekarzy (m.in. Galena czy Erazistratosa). Dziś jego odkrycia potwierdza współczesna medycyna. Odzwierciedleniem wzajemnego wpływu tych dwóch organów jest również nasz język. Mówimy, że „ktoś ma motyle w brzuchu”, gdy się zakocha; że „komuś jelita się skręcają”, gdy się stresuje, czy „żółć kogoś zalała”, gdy się wściekł. Jak pokazują najnowsze badania jelita, podobnie jak mózg, dowodzą naszym organizmem i odpowiadają za jego emocje, równowagę, odporność, a nawet sposób myślenia.

Doktor Emily Leeming w swoim poradniku odkrywa przed nami wszystkie sekrety, które skrywają jelita. Badaczka pisze nie tylko o najnowszych odkryciach naukowych, ale daje wiele porad jak zadbać o swoje jelita i jak się odżywiać, aby być szczęśliwym i pełnym energii człowiekiem.

Poradnik składa się z pięciu części i dodatku. W moim odczuciu materiał w tej książce został naprawdę dobrze rozplanowany. W pierwszej części autorka opisuje, jak działa oś jelita – mózg, czym jest mikrobiom jelitowy oraz wskazuje różnice w funkcjonowaniu jelit i mózgu u kobiet i mężczyzn. W drugiej części opisane zostały konsekwencje przerwania ciągłości pomiędzy jelitami a mózgiem. Dr Leeming pokazuje, co zabija nasz dobry mikrobiom i jak choroby jelit wpływają na mózg oraz odwrotnie – jak stres czy zły nastrój obniżają pracę jelit. Trzeci rozdział – „Rozwiązanie jelitowo – mózgowe” – autorka poświęciła czynnikom, które wspierają wspomniane połączenie. Sporo miejsca poświęca właściwej diecie (z naciskiem na błonnik), aktywności fizycznej i wartości snu. Ostatnie dwie części koncentrują się wokół pokarmów, które powinniśmy spożywać, aby cieszyć się dobrym zdrowiem. Autorka podkreśla zdrowotną moc warzyw, przypraw, błonnika, pokarmów niskoprzetworzonych i surowych. Bardzo racjonalnie podchodzi do diety i tego, co powinniśmy jeść. Nie demonizuje cukru, twierdząc, że jest trucizną (co wszędzie można usłyszeć), jednak wskazuje, aby spożywać go w sposób umiarkowany. Książkę dopełnia dodatek, gdzie znajdziemy wykaz produktów wzmacniających jelita, dzienniczek obserwacji oraz wiele praktycznych rad zwiększających naszą odporność.

Jestem pod ogromnym wrażeniem tego poradnika. Nigdy wcześniej nie czytałam kompendium na temat jelit. Od zawsze wiedziałam, że pełnią ważne funkcje; że od ich dobrostanu zależy nasze samopoczucie, odporność i zdrowie, ale jakoś nie miałam specjalnie czasu, aby zająć się tą tematyką. Dopiero gdy zaczęłam niemal ciągle chorować (zimą przeszłam dwa typy grypy, COVID i RSV), zainteresowałam się tematem odporności i sposobami na jej wzmacnianie. Właśnie dlatego poradnik dr Leeming przeczytałam z wielkim zainteresowaniem. Wiele porad z pewnością wdrożę do swojego życia.

Anna Stasiuk
(anna.stasiuk@dlalejdis.pl)

Dr Emily Leeming, „Genialne jelita”, Wydawnictwo Kobiece, Białystok, 2025.