“Myśli o dawnej Polsce” – recenzja

Paweł Jasienica  to chyba jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich historyków. Jego książki były wielokrotnie wznawiane i gościły zapewne w większości domów. Sama pamiętam, jak będąc w liceum sięgnęłam najpierw po „Polskę Piastów”, a następnie już siłą rozpędu po „Polskę Jagiellonów”. Książki te, dzięki niezwykle plastycznej narracji pana Jasienicy, czytało się jak powieść, pełną żywych bohaterów. Po latach ponownie sięgnęłam po „Polskę Piastów” i ponownie byłam nią oczarowana. Gdy więc dowiedziałam się, że wydawnictwo MG zdecydowało się wydać książki Pawła Jasienicy w odnowionych oprawach.

I tak w moje ręce wpadły „Myśli o dawnej Polsce” zbiór esejów Pawła Jasienicy, który łączy w sobie informacje o naszych pra przodkach z domieszką interpretacji, dywagacji i „gdybania”.

Choć niewątpliwie zarówno ta, jak i wszystkie pozostałe książki z dziedzictwa Pawła Jasienicy będą prawdziwą ucztą dla miłośników historii, to przyznać muszę, że dla mnie, jako laika, „Myśli o dawnej Polsce” były dość trudną lekturą. Choć rozpoznawałam w tej książce wątki, które pamiętałam jeszcze ze szkoły, to widać, że jest to lektura skierowana do bardziej doświadczonego i dojrzałego czytelnika.

Paweł Jasienica bierze na warsztat początki osadnictwa, życia plemiennego na terenach Polski. Opowiada o tym, jak zaczynały wykształcać się więzy i zalążki państwowości. Pokazuje przy tym, jak ważna była tożsamość ludności zamieszkującej ziemie przyłączane do kolebki państwa. Fundamenty państwowości polskiej opierały się na różnorodności przyłączonych ziem (i ich mieszkańców).

W „Myślach o dawnej Polsce” nie brakuje nawiązań do największych pierwszych władców Polski i analizy czasów, w jakich panowali. Możemy więc spotkać na kartach tej książki nie tylko Mieszka I czy Bolesława Chrobrego, ale też chociażby Kazimierza Wielkiego czy Władysława Łokietka.

W „Polsce Piastów” czy „Polsce Jagiellonów” Paweł Jasienica skupiał się przede wszystkim na sytuacji wewnętrznej, nawiązując do tego, co działo się poza granicami naszego kraju tylko wówczas, gdy budowało to narrację przyczynowo-skutkową. W „Myślach o dawnej Polsce” wychodzimy jednak za nasze granice, aby przyjrzeć się bliżej sytuacji geopolitycznej świata. Początki polskiej państwowości nie rodziły się w końcu w próżni.

„Myśli o dawnej Polsce” z pewnością wzbogacą biblioteczkę nie jednego miłośnika historii Polski. Wspaniale prezentują się na półce, a także uzupełniają wiedzę historyczną o tym, jak to się wszystko w naszym kraju zaczęło…

AP
(biuro@dlalejdis.pl)

Paweł Jasienica "Myśli o dawnej Polsce" Wydawnictwo MG, Kraków 2022