Akcja powieści toczy się w drugiej połowie XIX wieku, gdy Polska jest pod zaborami. Dziewiętnastoletnia Łucja Kolebowska pracuje od dziecka we dworze hrabiostwa Kościeszewskich. Trafiła tam jako dwunastoletnia dziewczynka i dzięki sile swojego charakteru i przebojowości szybko zyskała sympatię i przyjaźń hrabiny Rozalii. Pod jej nadzorem nauczyła się czytać, pisać i otrzymała wykształcenie znacznie wyższe niż osoby o jej statusie społecznym. Jednak Kościeszanka, a raczej „dom cieni" jak nazywała go Łucja nie jest zbyt przyjaznym miejscem. Hrabina jest kobietą samotną i szaloną, a jej małżeństwo jest czystą fikcją i kontraktem, do którego została zmuszona wiele lat temu. Kobieta jest uzależniona od opium, a całe dni spędza zamknięta w pokojach. Łucja natomiast odkrywa, że ma ona pewien sekret, który mógłby wywołać skandal wśród społeczeństwa…
Jest to przejmująca i smutna opowieść, a akcja toczy się swoim rytmem. Fabuła jest bardzo ciekawie poprowadzona, toczy się dwutorowo w teraźniejszości i w przeszłości. Pokazuje życie na dziewiętnastowiecznym dworze i skupia się na relacjach międzyludzkich. Prawda historyczna doskonale łączy się z fikcją literacką. Dodatkowym atutem są bohaterowie i ich skomplikowane i autentyczne osobowości. Wszystkie te elementy wzbudzają w czytelniku wiele emocji. Łucja jest silną, odważną, inteligentną młodą kobietą, której postępowanie możemy nie zawsze rozumieć. Jest to pełna kontrastów, emocji i wzruszeń historia, która z pewnością nas porwie.
„Szepty przeszłości” są wciągającą opowieścią o samotności, zakamarkach ludzkiej duszy i miłości, która nie zawsze oznacza radość. Polska w połowie XIX wieku to czas zaborów cenzury i strachu przed wrogiem. Autorka doskonale przedstawiła obraz Polski w tym czasie. Nakreśliła doskonale rzeczywisty obraz kraju, a mianowicie różnice społeczne, problemy i tło polityczne. Połączenie tych dwóch planów czasowych w tej historii sprawdziło się doskonale tworząc spójną, płynną i interesującą opowieść. Autorka używa takiego języka, który doskonale oddaje atmosferę epoki, wiarygodnie przedstawia bohaterów, ich charaktery i wzajemne relacje. Dzięki temu można wciągnąć się w tę historię już od pierwszej strony i nie sposób się z nią rozstać. Jest to dobrze opisana powieść historyczna, ale także historia o zakazanej miłości, ludzkich dramatach i zmartwieniach, które dzieją się w każdych rodzinach.
Ewelina Makoś
(ewelina.makos@dlalejdis.pl)
Sandra Nikoniuk, „Szepty przeszłości”, Wydawnictwo Skarpa Warszawska, Warszawa, 2024.