„Al-Asad. Triumf tyranii” - recenzja

Niestety rzeczywistość sprawiła, że książka „Al Asad. Triumf tyranii” zdążyła się odrobinę zdezaktualizować. Baszszar al-Asad nie utrzymał władzy i w grudniu znalazł schronienie w Rosji. Syryjski dyktator po 24 latach krwawych rządów został obalony przez rebeliantów. Co to oznacza dla Syrii? Znając historię innych reżimów, nie wróży to nic dobrego, ale czas pokaże, jaki kierunek obierze nowa władza. Warto jednak wcześniej poznać historię człowieka, którego działania doprowadziły Syrię do aktualnej sytuacji.

Książki „Al Asad. Triumf tyranii” nie mogę uznać za typową biografię, nie jest to również analiza polityczna, ani historyczna. Con Coughlin postawił raczej na styl reporterski, w którym jesteśmy obserwatorami i świadkami ważnych z perspektywy czasu wydarzeń. Widzimy więc mechanizm przejęcia władzy przez  Baszszara al-Asada, jesteśmy świadkami wybuchu wojny domowej i jej dynamicznego przebiegu. Wszystko to napisane prostym, dziennikarskim językiem, który ułatwia odbiór. Można zarzucić autorowi utratę tempa w połowie książki, ale interesująca tematyka książki wygrała u mnie z pojawiającym się znużeniem.

Bliski Wschód to niestety bomba, która raz na jakiś czas wybucha z ogromną siłą. Wojna wpływów wielkich, światowych mocarstw wcale nie pomaga w utrzymaniu pokoju w tym regionie. Wielka Brytania, Francja, Rosja, Stany Zjednoczone – każde z tych państw ma ochotę na panowanie w tym regionie świata. Przeniesienie tam wzorców demokratycznych wydaje się jednak niemożliwe, sprzeczne ze światopoglądem i przyzwyczajeniami mieszkających tam ludzi. Różnorodność społeczna, religijna również nie ułatwiają sprawy. Bliskość konfliktu izraelsko-palestyńskiego także stanowi odwieczny punkt zapalny w relacjach Syrii z sąsiadami. Sytuacja wydaje się być patowa i nie liczyłabym na zatrzymanie lawiny okrucieństwa na szczytach władzy nawet po upadku reżimu Al-Asada.

Chirurg, okulista, zdobywał wykształcenie w Wielkiej Brytanii, spokojny, grzeczny, nie wybijał się charyzmą. Jak taki człowiek stanął na czele krwawego reżimu? Co doprowadziło go do tego, by wystąpił przeciwko własnym obywatelom? Broń chemiczna, tortury, brutalne zwalczanie przeciwników politycznych stały się symbolem władzy Al-Asada. Książkę „Al-Asad. Triumf tyranii” polecam wszystkim, którzy chcą zgłębić swoją wiedzę na temat syryjskiego dyktatora, poznać jego specyficzną rodzinę i przekonać się, że przejęcie władzy często jest łatwiejsze, aniżeli jej utrzymanie.

Anna Wasyliszyn
(anna.wasyliszyn@dlalejdis.pl)

Con Coughlin, „Al-Asad. Triumf tyranii”, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa, 2025.